Een groeiend aantal Nederlanders voert een dagelijkse strijd tegen het teveel aan kilo’s. In de sportschool. Met pillen en poeders. Of met strenge dieten. Afvallen is een trend. En dat fenomeen bracht de programmamakers van John de Mol Produkties op het idee van Big Diet.
Het gegeven is simpel: vanaf zaterdag gaan twaalf deelnemers in Château l’Ermitage in Valkenburg onder het toeziend oog van de camera proberen om in drie maanden tijd twintig tot dertig kilo af te vallen. Eens in de zoveel weken moet de deelnemer die het minst is afgevallen, het veld ruimen. En de winnaar krijgt het verloren gewicht in kilo’s goud uitgekeerd.
Diëtiste Lenny Versteegden uit het Brabantse Lieshout maakt deel uit van het professionele team dat de deelnemers begeleidt. In het team zitten ook een psycholoog en twee fitnesstrainers.
Versteegden benadrukt dat ze heel goed weet waar ze mee bezig is. Noemt zichzelf een idealist. Hoopt dat ze via Big Diet op grote schaal een gezonde leefstijl kan propageren. De twaalf deelnemers zullen niet terwille van de kijkcijfers worden blootgesteld aan onverantwoorde afvalmethodes, benadrukt Versteegden.
Zo wordt per deelnemer een streefgewicht vastgesteld, afgestemd op het individu. “Het gaat niet om wie het meeste afvalt, maar om wie percentueel het meeste afvalt’, nuanceert de diëtiste. Uithongeren is er evenmin bij. De deelnemende dames worden geacht dagelijks minimaal 1200 calorieën tot zich te nemen, de deelnemende heren 1500 calorieën. Wie een vinger in zijn keel steekt, vliegt eruit. “Overal zijn camera’s, ook op de wc’, zegt communicatie-medewerkster Vanessa Peereboom Voller van John de Mol Produkties. “We registreren alles. We zenden alleen niet alles uit.’
De deelnemers krijgen gezonde voeding aangeboden. En ze moeten bewegen. Veel bewegen. Buiten, in de bossen. Binnen, in het zwembad en op fitness-apparaten. Ook de hoeveelheid beweging is aan grenzen gebonden. Een deelnemer die doorslaat in de bewegingsactiviteiten, krijgt de kijker niet te zien.
Dat de deelnemers snoep, chips en andere lekkernijen zo uit de (koel)kast kunnen pakken, is volgens Versteegden geen probleem. De redactie zal soms zelfs speciale verleidingsacties houden. Dat verhoogt de amusementswaarde van het programma en bij SBS6 maken ze er geen geheim van dat het programma die waarde ook moet hebben. Versteegden: “Daar heb ik geen bezwaar tegen. Het mag ook leuk zijn. In het gewone leven worden mensen trouwens ook blootgesteld aan verleidingen.’
Secretaris Ellen Govers van het hoofdbestuur van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten, waar Versteegden bij aangesloten is, vindt dat het de deelnemers zo wel erg moeilijk wordt gemaakt. “Als je stopt met roken, leg je toch ook niet overal sigaretten neer’, zegt zij. Dat de deelnemers in drie maanden tijd twintig tot dertig kilo af moeten vallen, noemt zij veelbetekenend “zeer ambitieus’. Tegelijk is ze ronduit positief over het feit dat overgewicht op prime time bespreekbaar wordt gemaakt. “Ik vind dat moedig van de deelnemers. Het is voor veel kijkers heel herkenbaar.’
Ook Weight Watchers ziet voordelen in het programma. “De programma-makers nemen gezonde voeding en beweging als uitgangspunt. Dat zijn ook onze uitgangspunten’, zegt national operation-manager Karin Bos van Weight Watchers.
Tegelijk hebben de twee professionele organisaties hun zorgen over Big Diet. Over de deelnemers die tussentijds af moeten haken en mogelijk in een gat vallen, bijvoorbeeld. Of over psychische problemen die de oorzaak kunnen zijn van overgewicht. “De begeleiding is zonder meer goed’, constateert Ellen Govers. “De keerzijde is dat eventuele psychische problemen door die goede begeleiding sneller komen bovendrijven. En dat gebeurt dan wel voor de camera.’ Zeker de mensen die alles al hebben geprobeerd om af te vallen, zijn volgens Govers erg kwetsbaar. “Voor die mensen kan deelname aan Big Diet de laatste strohalm zijn.’
Ook gezondheidswetenschapper Marieke Werrij van de Universiteit Maastricht maakt zich zorgen. Zij doet een promotie-onderzoek naar afvalcursussen van professionele organisaties. “Studies laten zien dat mensen die op dieet gaan, vaak veel afvallen. Maar de meerderheid krijgt het gewicht op lange termijn weer terug. De deelnemers van Big Diet zullen dus wel kilo’s kwijtraken, maar de vraag is wat er op lange termijn gebeurt.’ Zeker als de camera en de grote pot met goud er niet langer zijn om deelnemers te motiveren, vreest Werrij dat mensen in een gat vallen. “Ik vraag me af of er nazorg is.’
Ander probleem van Big Diet is het gebrek aan privacy. Mensen met overgewicht lopen doorgaans niet zo te koop met hun dikke lichaam, zeggen Bos, Werrij en Govers unaniem. “De deelnemers aan Big Diet gaan juist met hun lichaam voor de camera. Het is dus een specifieke, niet-representatieve groep’, meent Werrij.
Lenny Versteegden bestrijdt dat. “Ik ken genoeg mensen die zo op de weegschaal gaan staan waar iedereen bij is.’ Ook stelt ze de bezorgde organisaties graag gerust: de nazorg is goed geregeld. De deelnemers die tussentijds afhaken, krijgen begeleiding van een diëtist in de eigen omgeving. Daartoe zijn ze zelfs verplicht. En de winnaar? Die krijgt pas een half jaar na vertrek de tweede helft van het verloren gewicht in goud uitgekeerd. Mits hij of zij op gewicht is gebleven. (De Limburger)
