Uw Vliegende Radiowereldreporter kijkt naar de programmaradentoestand (62)

Met stijgende verbazing volg ik hier vanuit de VS het graafwerk van collega Michiel naar alle illegale activiteiten en ten toon gespreide ondeskundigheid bij de programmaraden in dat kleine landje daar bij jullie.

Zelfkennis
Ik merk dat ik begin te Amerikaniseren want het hele concept programmaraad lijkt me al stupide. Met alle concurrentie tussen verschillende kabel-, schotel- en digitale aanbieders en de verschillende pakketten die je bij die aanbieders (providers heten ze hier) kunt kiezen heb je toch geen programmaraden nodig?

Maar dan vergeet ik dat de Nederlandse kabel nog zo beperkt is dat er plaats is voor slechts 30 of 35 tv-zenders, dat concurrentie op de kabel nog niet bestaat, en dat gek genoeg alleen allochtonen de voordelen van schotels zien. Om die achterlijke toestand te rationaliseren is het concept van de programmaraad bedacht zodat ‘het volk’ in ieder geval enige macht heeft op die ‘gemene’ monopolisten op de kabel.

Anders omschreven: met de kabelraden corrigeert de overheid haar eigen fout (het privatiseren van een monopolie). Geen oplossing voor een probleem maar gewoon ‘de boel bij elkaar houden’ oftewel pappen en nathouden. Gatver bah!

En zo mag zo’n beetje iedere gemeente een programmaraad aanstellen die dan voor radio en tv mag adviseren wat de kabelboeren verplicht moeten doorgeven. Wonende in het land waarin je zo’n beetje iedere openbare functionaris mag kiezen (hier in Ohio tot de lijkschouwer toe) zou je denken dat het volk blij is met dergelijke invloed – en aangezien Nederlanders over alles deskundig zijn zou dat idiote systeem nog kunnen werken ook.

Maar helaas. Voor zover ik het hier kan overzien uit de berichten en enkele chatsessies met Michiel zijn een groot aantal programmaraden gevuld met volstrekte idioten die niks, maar dan ook niks van radio en tv weten. En dan bedoel ik met ‘niks’ net iets meer dan een inboorling van een stam in de Amazone die nog nooit een radio of tv gezien heeft.

Daar komt nog bij dat het volstrekt onduidelijk is op welke manier programmaraden worden samengesteld, en dat het hele concept onbekend is bij veel van de Nederlanders waar ik nog contact mee heb. “Programmaraden, heeft dat iets de politiek te maken dan?”, kreeg ik na een paar mislukte keuzes te horen. Toch grappig, dat een orgaan dat bedoeld is om ‘het volk’ invloed te geven op het kabelaanbod onbekend is bij datzelfde volk.

Gebrek aan kennis
Ik lees in een van Michiel’s stukjes dat de voorzitter een van die zo’n programmaraden niet eens weet wat ‘Urban’ muziek is. En hij durft het nog toe te geven ook! Blijkbaar schaamt hij zich er niet voor!

Laten we even kijken welke zenders in Nederland aandacht besteden aan ‘Urban’ muziek. Zo is daar Radio 538: de best beluisterde zender van Nederland. En 3fm: dé publieke popzender (al zijn ze wat teruggekrabbeld van hun Urban avontuur). En natuurlijk Juize.FM, het jonge internetzusje van Radio 538. Oh en dan is er nog dat andere geflopte publieke project Colorful Radio.

Al die zenders zijn recent behoorlijk in het nieuws geweest. 538 en 3FM vanwege hun lage en hoge luistercijfers, Juize.FM en Colorful vanwege hun start danwel voortijdige einde.

Maar meneer de voorzitter heeft blijkbaar nog nooit naar die zenders geluisterd, want hij weet niet wat ‘Urban’ muziek is. ‘Wij kunnen radiostations niet steeds achter de broek aanzitten’ geeft hij als excuus voor het volstrekt onbekend zijn met de populairste muziekstroming onder de randstedelijke jeugd.

Hij geeft aan dat radiostations een formulier moeten opsturen, of langs moeten komen willen ze in aanmerking komen om doorgegeven te worden. Hoe moet een programmaraadslid anders aan informatie over al die zenders komen, lijkt hij zich af te vragen.

Laat ik eens een suggestie doen: ZET JE RADIO AAN AND TURN THAT DIAL! Of surf eens over het web, en zet een stream op. Als ik hier in de VS vlak naast de oudste bergen ter wereld mijn kantoortje regelmatig vul met het geluid van zenders als 3FM, 538 en Veronica, dan moet dat toch ook kunnen in de nieuwste provincie van Nederland?

Maar stel nu dat zo’n voorzitter niet weet hoe een radio en een computer werken, misschien kan hij dan nog wel gewoon met een telefoon bellen met mensen die bij de radio werken. Het lijkt me dat er heel wat aan de hand moet zijn voor een directeur van een radiostation je niet te woord wil staan, en anders kun je gewoon eens de muziekredactie van een willekeurige popzender bellen en als je echte hardcore muziekkenners wilt spreken, dan zijn er altijd nog de redacties van Kink en 3voor12.

En om het nog maar een keer te benadrukken: zo’n onwetende pipo zit dus een raad die moet adviseren over welke zenders de kabelaars moeten doorgeven om ‘het volk’ een evenwichtige kabel te geven.

Over het algemeen ga ik er van uit dat voorzitters meer verstand van zaken hebben dan de leden van de raden die ze voorzitten. Maar als je je dat probeert voor te stellen dan zou het zo moeten zijn dat leden van kabelraden ook nog nooit naar het populairste radiostation van Nederland geluisterd hebben, en misschien zelfs wel het verschil niet eens weten tussen de muziek op Classic FM en de Dance Classics van Corne Klijn en de dance op ID&T.

Of dat ze in de war raken van het verschil tussen Radio 538, Radio 192 en Veronica. Veronica zond voor de 80s en 90s toch uit via 192m en 538 KHz? Ja, dat klopt, maar ze zenden inmiddels ook al niet meer uit op de volle vrijdag op Radio 3, en de woensdag op Radio 2.

Regels
De overheid heeft wat regels gesteld aan wie er geschikt zijn om in een programmaraad te zitten. Uit het bovenstaande blijkt dat kennis van zaken geen vereiste is. Maar er was wel een ambtenaar bij de overheid die bedacht dat het niet slim was om mensen die betrokken zijn bij een station in een programmaraad te hebben. Belangenverstrengeling ligt dan voor de hand.

Maar ook dat blijkt al te moeilijk, want uit Michiel’s speurwerk blijkt dat de programmaraden vol zitten met mensen die linksom, rechtsom of gewoon rechtstreeks betrokken zijn bij allerlei lokalo’s en een enkele landelijke zender.

Het meest verbaast me de reactie van veel van die mensen die het hele probleem met die belangenverstrengeling niet zien. ‘Het lid houdt zich afzijdig als het over zijn station gaat’ is dan het argument. Dat is sympathiek, maar houdt het lid zich ook afzijdig als de grootste concurrent besproken wordt?

Een voorbeeld: Stel, een bekende 3FM jock zit in een programmaraad. 3FM moet altijd doorgegeven worden, en dus kan er geen belangenverstrengeling zijn, zou de redenatie zijn. Iemand met een dergelijke prominente plaats op een landelijk station heeft natuurlijk veel verstand van zaken dus alles lijkt in kannen en kruiken.

Maar wat nu op het moment dat de raad over Radio 538 moet oordelen? 538 is de grootste concurrent van 3FM, en dus is het voordelig voor 3FM als 538 minder luisteraars krijgt. Houdt de 3FM jock dan ook zijn mond? En wat als die 3FM jock nu bevriend is met een jock bij YorinFM, die tot een half jaar geleden nog bij 3FM werkte? En er moet worden gekozen tussen of Yorin of 538 omdat een van die twee het pakket uit moet?

Dit voorbeeld lijkt belachelijk, maar je hoeft echter alleen maar de zendernamen en het beroep jock te veranderen om het in een ware situatie te veranderen. Maar nee, meneer de voorzitter heeft het over een deskundig lid, aan wiens integriteit niet getwijfeld kan worden! Dat geloof ik graag, maar bij belangenverstrengeling gaat het er niet om of iemand daadwerkelijk (mis)bruik maakt van zijn dubbele pet, maar of hij het zou kunnen doen. Een dergelijke invulling van het begrip ‘integriteit’ geeft trouwens ook een hele andere kijk op het leven van de Sopranos.

De reactie is zo naïef als een kind dat met zijn vingers in de strooppot betrapt wordt , maar ontkent “omdat het niet wist wat zijn hand aan het doen was”.

Nog erger is dat niemand zich hier blijkbaar druk over maakt. Blijkbaar is het normaal dat de overheid regels maakt en je je daar niet aan houdt. En blijkbaar is het ook zo dat de overheid niet controleert of deze regels nageleefd worden.

Niet dat dat lastig is hoor. Michiel is geen OM medewerker die administraties overhoop haalt en uitpluist. Nee, Michiel is gewoon een lamme student met teveel tijd die het internet afstroopt als hij niet in de kroeg zit.

En dan vraagt de Nederlandse overheid zich af waarom ze toch zo weinig gezag hebben.

Kabelraden.nl
Tot slot nog even over kabelraden.nl. Dit is de website (omvang 350 MB) van de overkoepelende organisatie van programmaraden die jaarlijks zo’n 400.000 euro aan subsidie opsponst en die tot doel heeft om de programmaraden in het land van advies en ondersteuning te voorzien.

Volgens de uitermate summiere jaarrekening van dat clubje geven ze een slordige 3.500 euro per maand uit aan ‘overige kosten’. Ahum, da’s meer dan ik verdien, en dat voor een clubje dat met maar een paar medewerkers. Op zijn minst opvallend. Oh, en dan is er nog het kopje salaris waar maandelijks zo’n 8.000 euro’s aan besteed worden. Er werken twee mensen bij het Steunpunt die geen volledige werkweek hebben. Tering! Ik krijg minder voor een voltijdbaan!

Gezien de beerput die Michiel heeft opengetrokken, kunnen we overigens rustig vaststellen dat die 4 ton over de balk gesmeten zijn want de programmaraden bakken er niks van. Let wel, ze krijgen al drie jaar subsidie. Oude jaarrekeningen zijn nog niet voorhanden (hoe legaal is dat?) en de overheid wil helaas niet per telefoon vertellen hoeveel deze prutsers voorheen gekregen hebben. Maar ik gok dat het richting een miljoen gaat. Da’s 6 eurocent per inwoner.

Laat ik herhalen dat ik blij ben dat ik geen belasting meer betaal in Nederland. Mijn belastinggeld wordt verspild aan een idiote oorlog, maar laten we eerlijk zijn. Doorzichtiger is het wel, want ik kan iedere dag op tv bekijken hoe mijn belastingcentjes opgeblazen worden! En geef toe, da’s een stuk gaver.

Ook is het opvallend dat diezelfde site nog helemaal niks gemeld heeft over deze schandalen, terwijl diverse medewerkers van deze site toch duidelijk ‘uit het veld’ horen dat ‘men bij de programmaraden’ toch wel erg onzeker over zichzelf begint te worden. Volgens Michiel zijn er in ieder geval nog vier, die zich terecht zorgen maken. Gniffel.

Blijkbaar vindt kabelraden.nl het niet nodig om de regels die veelvuldig overtreden worden eens te verduidelijken zodat de ondeskundige leden van programmaraden zich kunnen informeren over wat de wet wel niet is.

Maar ja, dat zal er wel weer mee te maken hebben dat een van de medewerkers van die site ook weer zo’n radio wannabe is die ergens in een programmaraad zit en dus zelf de regels aan zijn laars lapt. Aan de andere kant is het opvallend hoe goed die medewerker kabelboeren om de oren kan slaan met procedures bij het CvdM, zijn voormalig werkgever.

Ik zet het even in een zin voor de duidelijkheid. Een medewerker van kabelraden.nl helpt dus een programmaraad waar hij zelf in zit, met een procedure tegen een kabelboer bij het CvdM, zijn voormalig werkgever. Je kunt toch niet met droge ogen beweren dat die een zuivere procedure is? Ook lachen is dat leden van die programmaraad medewerkers van het CvdM consequent bij de voornaam noemen. Juist ja, geen belangenverstrengeling zei u? Laat me toch niet lachen.

Het is ook gênant om te zien dat de programmaraad in een reactie op het CvdM nog steeds ontkent dat er iets mis is, maar ondertussen wel enige personele veranderingen in de raad doorvoert. Onbegrijpelijk. Als er niets mis is, dan hoeft toch er niemand op te stappen? Het allerergste is nog wel dat de raad ook nog denkt dat het feit dat het CvdM even het regelboek erbij gepakt heeft om te kijken of alles wel in orde is, de integriteit van de betrokken personen aantast. Hoezo? Iemand die niks te verbergen heeft wordt toch graag onderzocht?

Hier in de VS zouden alle illegale leden van de raden per direct uit hun functie gedonderd en beboet worden, en zou de overheid onmiddellijk de financiering van deze raden stil zetten tot iedere raad heeft aangetoond dat ze de regels niet overtreedt, en boetes opleggen aan de raden waar de regels wel overtreden zijn.

Maar ja, in Nederland gebeurt was er altijd gebeurt: ff wat gekrakeel, en dan: niks.

Met vriendelijke groet,

Jasper
vanuit Columbus, Ohio

PS Normaliter schrijft Michiel de vlijmscherpe analyses op deze site, maar aangezien hij op dit moment de ‘objectieve’ journalist uithangt, doe ik maar eens een poging.
PPS Weet trouwens waar je aan begint met je vrije kabelmarkt. Ik betaal maandelijks $35 voor mijn standaard kabel tv pakketje, en kabelradio bestaat hier niet.