Hannelore Zwitserlood is 30 jaar en al vanaf haar zeventiende werkzaam in de media. Haar werkgevers variëren van lokale radiozenders (Salto, Radio Amsterdam) tot tv-redacties (FTV/ZoominTV, OntbijtTV, Hart van Nederland) tot krantenredacties (Spits). Tussen alle baantjes door studeert ze Communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam.
Vanaf 2001 werkt ze bij RTL Nieuws. Daar leest ze onder andere het nieuws op Yorin FM (waaronder regelmatig bij Robert Jensen) en RTL FM en is ze te horen als voice-over in de televisie-uitzendingen. In de zomer van 2005 besluit ze om over te stappen naar Q-music. Daar is ze nieuwslezer en sidekick bij Jeroen van Inkels ochtendshow ‘Je Dag Is Goed’. Ook is ze columniste bij de website Vrouw.nl.
– In hoeverre heeft je studie Communicatiewetenschappen geholpen bij je werk?
Het was een universitaire studie, dus je wordt echt opgeleid tot wetenschapper. Ik heb bijvoorbeeld geleerd om de luistercijfers te analyseren. Bij het nieuws kan ik de effecten voorspellen, bijvoorbeeld als er een aanslag wordt gepleegd op een moskee. Mij is geleerd wat voor een gevolgen het nieuws heeft voor bepaalde mensen. Een universitaire studie is wel prettig, want je krijgt in ieder geval geen discussies of je nou wel of geen hersens hebt, hahaha.
Maar in de media gaat het er eigenlijk niet echt om wat je gestudeerd hebt, maar meer om je werk-ervaring. Het is namelijk belangrijker hoe je dingen in de praktijk brengt. Bij het RTL Nieuws kwamen mijn collega’s er trouwens pas na een paar jaar achter dat ik gestudeerd had.
– Je hebt een eigen middagprogramma gehad op RTL FM. Hoe was dat?
Het was erg leuk, maar vooral in het begin was het heel erg moeilijk. De redactie van RTL Nieuws zei dat mijn programma draaide om het nieuws en niet om Hannelore. Vanuit de radio-afdeling van RTL werd me juist verteld dat ik wat meer moest praten. Heel erg tegenstrijdig dus. Ik vind het verschrikkelijk jammer dat het is gestopt. Een paar maanden voor het einde begon ik steeds meer het gevoel te krijgen dat ik echt aan het genieten was. Die laatste periode was zo leuk en bizar, want juist omdat we wisten dat RTL FM toch binnenkort over een andere boeg gegooid zou worden, was de druk eraf.
Ik zou niet nog een keer zoiets willen doen, want het draaide echt alleen maar om nieuws. De formule was trouwens wel leuk, want we hadden steeds kleine interviews met mensen die bij een bepaalde gebeurtenis betrokken waren. Geen minutenlang gesprek, maar gewoon lekker kort. We wisselden zware onderwerpen af met luchtige dingen. Zo’n format heb je momenteel niet in Nederland. En bij BNR Nieuwsradio, wat er het meest op lijkt, zou ik niet passen. Op televisie kunnen langere gesprekken trouwens wel.
– Je hebt gezegd dat je graag het nieuws op televisie zou willen doen. Waarom?
Dat is moeilijk uit te leggen. Laat ik voorop stellen dat ik radio ontzettend leuk vind om te doen, maar toen ik Loretta Schrijver op het toenmalige RTL Veronique het RTL Nieuws zag presenteren, had ik echt zo’n gevoel van ‘wow, zo kan het dus ook’. Niet dat stijve van de NOS, wat tegenwoordig grotendeels verdwenen is hoor. Maar door Loretta was ik voor het eerst geïnteresseerd in nieuws. Het was iets magisch. Bij de radio is nieuws ook meer iets dat moet gebeuren tussen de reclameblokken in.
Televisie maakt het nieuws ook indringender doordat je de beelden kunt zien. Het roept bepaalde gevoelens op, bij mij tenminste. Ik heb wel ooit een screentest gedaan bij RTL Nieuws in de tijd dat ik er werkte, maar ik werd afgewezen omdat ze op zoek waren naar ‘een ander type’. Ik ben momenteel wel bezig om te kijken of ik op regionaal niveau een baan kan krijgen, maar het draait er natuurlijk heel erg om hoe je eruit ziet. Regionale stations willen graag of een man of een allochtoon. Ik ben een keer bij een zender geweest die voor een presentator heeft gekozen die eerst nog een maand op een cursus Nederlands moest.
– Hoe gaat het schrijven van een nieuwsbulletin voor Q-music?
Ik krijg het een kwartier van tevoren aangeleverd van het ANP, net zoals dat gaat bij onder andere Sky Radio en Radio 538. Daarna pas ik enkele dingen aan. Soms heb ik ook overleg met de redactie over de wijzigingen die ik wil doorvoeren. Het gebeurt ook wel eens dat we een bericht in het programma al uitgebreid behandeld hebben en dan is het natuurlijk niet fijn als het ook nog eens in het bulletin zit. Er gaat dus nog wel een Hannelore-sausje overheen voordat het de zender op gaat.
Bij RTL Nieuws moesten we het nieuws zelf schrijven. We hadden wel een nieuwsfeed en er belden correspondenten als die nieuws hadden. Het kwam dus heel erg op mezelf aan. In mijn beginperiode bij RTL moest ik in het weekend alles in m’n uppie doen. Op zaterdagochtend las ik het nieuws op Yorin FM en RTL FM, schreef ik berichten voor teletekst en plaatste ik artikelen op de website. Maar dat was teveel, dat zag de directie ook wel. Op Tweede Kerstdag na de tsunami was ik bijvoorbeeld erg blij dat er nog een redacteur bij zat! Het is trouwens in principe leuker om de bulletins zelf te schrijven, maar ik heb er nu geen tijd voor, omdat ik steeds met de show bezig ben. Vandaar dat de service van het ANP erg handig is.
– Wat heb je gedaan in de tijd tussen jouw einde bij Yorin FM en jouw start bij Q-music?
Ik ben 1 juni vorig jaar gestopt bij Yorin FM. Precies een maand later startte ik bij Noordzee Summertime, de programmering die de periode tussen Noordzee FM en Q-music moest overbruggen. Ik was op een gegeven moment op een radiobeurs en daar ben ik heel brutaal op Erik de Zwart afgestapt. Ik heb hem gevraagd of ik wat voor Noordzee FM kon doen, niet wetende van de verkoop die eraan zat te komen. Uiteindelijk kwam van het één het ander. In de maand tussen RTL en Noordzee heb ik gewerkt voor Novum Nieuws.
Ik ben bij RTL Nieuws weggegaan omdat ik meerdere dingen wilde gaan doen, zoals schrijven. In mijn contract stond dat andere werkzaamheden niet mochten, dus ik stapte op. Het was aanvankelijk de bedoeling om meteen freelance voor RTL te gaan werken, maar volgens de flexwet mocht dat niet.
– Bij Q-music ben je naast nieuwslezer ook sidekick. Sommige mensen klagen dat het ten koste gaat van objectiviteit. Ben je het daarmee eens?
In het begin was ik er wel bang voor, maar het gaat prima, denk ik. Ik let er wel op wat ik zeg, want je zult me ook vrijwel nooit horen oordelen over mensen. Het is een hele dunne scheidingslijn, maar ik vind wel dat die er moet zijn. Ik ben tijdens het nieuwslezen eigenlijk een soort van doorgeefluik. Er zijn ook mensen die niet doorhebben dat ‘Hannelore de sidekick’ dezelfde persoon is als ‘Hannelore de nieuwslezer’. Echt waar, raar hè? Maar als Jeroen en Jasper op dezelfde lijn zitten qua mening, probeer ik wel altijd de andere kant te belichten.
– Gaan we sowieso niet meer de Amerikaanse kant op waarbij nieuwslezers meer een personality worden?
Het zou eens tijd worden, al moet het nieuws natuurlijk ook geen talkshow zijn. Wel ben ik er voorstander van om het nieuws zo aantrekkelijk mogelijk te brengen. Bij Yorin FM zijn we daar ooit mee begonnen, want de directie vond dat we niet boven de mensen moesten staan, maar ernaast. We moesten het gevoel creëren dat je als het ware tegen de luisteraar zegt van ‘hé, heb je het al gehoord, dit en dat is er gebeurd’. Je moet geen Philip Freriks zijn die zichzelf boven het nieuws plaatst. Het verschil zit trouwens in hele kleine dingen, bijvoorbeeld het gebruiken van ‘maar’ in plaats van ‘echter’. Ik vind het al met al een goede ontwikkeling.
– Wat vind je de belangrijkste eigenschappen van een goede nieuwslezer?
In de eerste plaats moet je natuurlijk objectief overkomen. Ook mogen luisteraars zich niet aan je irriteren en moet je jezelf dus nooit jezelf boven het nieuws plaatsen, want de inhoud is belangrijker dan de persoon die het vertelt. Je mag trouwens best een accent hebben, zolang het maar niet teveel afleidt. Ikzelf heb bijvoorbeeld een Gooise ‘r’. Je af en toe verspreken is ook geen ramp, maar het leggen van verkeerde klemtonen is wel dodelijk, want dan wordt het moeilijk om het nieuws goed te kunnen volgen. Het rare is eigenlijk dat het luisteraars niet mag opvallen dat je een goede nieuwslezer bent, want je stem mag niet teveel opvallen en het moet klinken alsof je gewoon iets vertelt.
Het is voor mij een gewetensvraag als je wilt weten wie ik goede nieuwslezers vind, want ik heb veel goede vrienden met dat beroep. Met Jasmijn van Dijk van Radio 538 heb ik net nog op een terrasje gezeten, maar zij is erg goed. Novum Nieuws heeft goede mensen is dienst, zoals Tamara Bok en tot voor kort Edo Peters, die heeft een hele karakteristieke stem. Bij het ANP hou ik van Suzanne van Dedem en bij de NOS van Jeroen Tjepkema. Van Caz! zijn Renée Postma en Mijke van Wijk goed en bij RTL Jan-Ad Adolfsen.
– Hoe is het om samen te werken met Jeroen van Inkel?
Geweldig, want hij is echt een held. Het is ook zo vreemd dat ik nu met hem samenwerk, want vijftien jaar geleden zat ik elke keer voor de radio als hij erop was. Daarom is het zo fantastisch dat ik nu werk voor zijn programma. Hij is een ontzettend leuke man die geen rol speelt op de radio. Het is echt een lieverd, die niet jaloers is op anderen. Ik vind het bijzonder dat iemand met zo’n geweldige carrière, zo normaal kon blijven.
– Voor Vrouw.nl heb je een column (link onderaan, red.) geschreven genaamd ‘De drie dj-wetten’. Nummer 1 is ‘hoe sexier de stem, hoe lelijker de man’, nummer 2 is ‘bijdehand op de radio, maar in het echt verlegen’ en nummer 3 is dat ‘de stoerste mannen meestal homo zijn’. In hoeveel van de drie gevallen gaat het om Robert Jensen?
Dat zeg ik niet, want de column is met opzet zo geschreven dat je er niet uit kunt halen op wie ik allemaal doel. Ik heb veel met Robert gewerkt en hij is meestal vriendelijk en soms bot. Tegenover mij liet hij zich vaak van zijn charmante kant zien, maar tegen anderen weer niet. Het was in ieder geval nooit saai als zijn show live was en dus niet opgenomen.
– Je hebt gewerkt voor een krant, radiozenders en televisieredacties. Wat vind je het leukste om te doen?
Eigenlijk alles. Als ik bij een krant werk, zeg ik dat ik graag radio wil doen en zit ik eenmaal bij de radio, begin ik weer te denken aan televisie. Dat gaat zo maar door. Als freelancer kan ik alles en het leuke is dat ik ook alles wil. Schrijven kan ik en radio inmiddels ook. Televisie moet nog blijken. Ik kan moeilijk kiezen, maar op dit moment kies ik voor radio.
– Naar welke zenders luister je zelf?
Vooral naar cd’s eigenlijk, want ik kan ook niet meer gewoon naar de radio luisteren. Ik zit telkens te letten op wat iemand doet. Heel irritant is dat. Naast Q-music zet ik wel eens SLAM!FM op om te horen wat er gedraaid wordt als ik uitga. Ook hoor ik graag hoe mijn ex-collega Mark Labrand het doet. Caz! heb ik ook nog wel eens op om te horen hoe het gaat met de mensen met wie ik eerder samen heb gewerkt. Sommige mensen denken dat er een enorme strijd is achter de schermen tussen de nieuwslezers, maar dat is niet waar.
Ik zet in ieder geval vrijwel nooit BNR Nieuwsradio of Radio 1 op, want op een gegeven moment ben ik nieuwsmoe. Ik vind het ook heerlijk om op vakantie een week lang niets te horen over de actualiteit, al ben ik anderzijds op die momenten wel bang dat ik dan een grote gebeurtenis mis. Ik luister ook weinig naar andere zenders dan Q-music, omdat vrijwel elke zender hetzelfde doet.
– Wat vond je het meest bijzondere moment om verslag van te doen?
De moord op Theo van Gogh, want dat was echt een dag die ertoe deed. Er stroomt zoveel adrenaline door je lijf op zo’n dag, niet normaal. Het was wel ontzettend moeilijk, want ik wist veel details en getuigenverslagen die te verschrikkelijk waren om op de zender te gooien. Er is met een mes een briefje in het lichaam van Theo gehakt, maar dat detail heb ik bewust uit de berichten gehouden, want dat was te heftig. ’s Avonds heb ik trouwens wel een potje zitten janken, want ik wist dus al die gruwelijke details die de nieuwsbulletins nog niet vermeldden. Ik kan trouwens ook heel slecht tegen naar nieuws, het raakt me altijd.
De belegering van het Laakkwartier, een paar weken later, was voor mij qua werk ook heel bijzonder, want ik moest in hele korte tijd heel veel selecties maken. Dat zijn de dingen die het vak interessant houden. De geboorte van het prinsesje Amalia is dan weer erg leuk om te vertellen, maar eigenlijk is slecht nieuws voor mij goed nieuws. Bizar hè?
