Het programma Napster, waarmee internetters mp3-files (muziekbestanden) met elkaar kunnen uitwisselen, ligt van alle kanten onder vuur. Volgens de muziekindustrie draagt Napster bij aan het overtreden van auteursrechtenwetten. Universiteiten verbieden het programma, omdat studenten die gebruik maken van Napster grote delen van de beschikbare bandbreedte opslokken. Alleen de gebruikers lijken tevreden met het programma. Hoewel: vorige week werd bekend dat het mogelijk is om de identiteit van de gebruikers van Napster te achterhalen.
Napster is een tamelijk geniaal programma. Tot voor kort was het downloaden van mp3-files van internet een crime. Wie op zoek was naar een mp3-file, moest daarvoor allerlei obscure sites af. Een hit uit de top-40 is meestal zo gevonden, maar het vinden van een wat ouder nummer kost behoorlijk wat meer moeite. Soms kun je terecht bij een mp3-zoekmachine, maar vaak blijkt de link naar het nummer waarnaar je op zoek bent, niet meer te kloppen. Heb je je favoriete deuntje eenmaal gevonden, dan komt het mp3-file regelmatig tergend langzaam binnen, omdat het bestand ergens op een server in Verweggistan staat. Zelfs een opgevoerde UPC-kabelmodem kan daar niets aan doen. Het mooie van Napster is dat het voor al deze problemen een oplossing biedt.
Als je Napster opstart (wel eerst op je computer installeren natuurlijk), wordt er verbinding gemaakt met een server van Napster. Ook andere Napster-gebruikers hebben verbinding met die server. Napster kijkt welke mp3-bestanden op je computer staan en doet dat ook bij alle andere gebruikers die zich hebben aangemeld. Zo ontstaat er een ‘archief’ van tienduizenden nummers.
Ben je op zoek naar een nummer, dan typ je de naam van de artiest of groep en de titel van het nummer in. Napster doorzoekt vervolgens de database met mp3-files van andere gebruikers, en toont de resultaten van de zoekopdracht op je scherm. Bij elk bestand staat de omvang en de verbindingssnelheid vermeld. Je klikt een van de bestanden aan en het downloaden van het nummer vanaf de computer van een andere Napster-gebruiker kan beginnen. Als het downloaden erg traag gaat of als degene wiens mp3-bestand je aan het downloaden bent, zijn verbinding verbreekt, dan schakelt Napster automatisch over naar het mp3-bestand van een andere gebruiker. Ook kun je ervoor kiezen om er zelf halverwege het downloaden mee op te houden en de rest van het nummer een volgende keer op te halen.
Het moge duidelijk zijn dat Napster de verspreiding van illegale muziek in een stroomversnelling brengt. Je favoriete muziek via internet binnenhalen is nu immers nog makkelijker geworden. Het is dan ook geen verrassing dat de muziekindustrie met Napster in zijn maag zit. De muziekproducenten zien de verkoop van cd’s de laatste tijd voor het eerst in de geschiedenis teruglopen en geven de opkomst van cd-branders en de verspreiding van muziek via internet daar – terecht – de schuld van.
De muziekindustrie claimt dat het illegaal verspreiden van muziek de industrie jaarlijks een schadepost van 4,5 miljard dollar (dat is zo’n 10 miljard gulden en iets meer dan 4,5 miljard euro) oplevert. Zulke bedragen moeten altijd met een korreltje zout worden genomen, omdat het onduidelijk is hoe ze tot stand zijn gekomen. Niet iedereen die een illegale mp3 via internet downloadt, zou dat nummer ook op cd hebben gekocht. Is er in zo’n geval dan toch sprake van gederfde inkomsten voor de muziekproducenten?
De muziekindustrie weet zich tot nu toe geen raad met de illegale verspreiding van muziek via internet en ziet doorgaans maar een uitweg: een rechtszaak. De opkomst van Napster is geen uitzondering op deze regel. De Recording Industry Association of America (RIAA) spande begin december 1999 een rechtszaak aan tegen de makers van het programma. Volgens een woordvoerder van de RIAA creeert Napster over de ruggen van de muzikanten en rechtenhouders een platform voor muziekpiraterij.
De makers van Napster weigeren de verantwoording te nemen voor de verspreiding van illegale muziek via hun programma. Napster waarschuwt gebruikers dat het niet de bedoeling is dat er illegale muziek verspreid wordt. Dat dat toch gebeurt, is niet de schuld van Napster. Bovendien vindt de ruil van muziek plaats tussen gebruikers en niet
vanaf de servers van Napster.
Napster bezorgt ook verschillende universiteiten hoofdbrekens, zij het om heel andere redenen. Het uitwisselen van mp3-muziek is, niet verwonderlijk, populair onder studenten. Napster maakt dit wel erg makkelijk en dat merken de systeembeheerders van de universiteiten ook. Het dataverkeer neemt als gevolg van het gebruik van Napster enorm toe. Op de Northwestern University in de Verenigde Staten slokte Napster 20 procent van de bandbreedte op. En dat kost geld. Verschillende universiteiten, waaronder de Northwestern University, Oregon State University en Oxford, besloten daarom het gebruik van Napster te verbieden.
Napster mag de muziekindustrie en de systeembeheerders op universiteiten dan slapeloze nachten bezorgen, tot zover lijkt de uitvinding van Napster een groot feest voor de gebruikers. Er is echter een vuiltje aan de lucht. Twee weken terug kwam Richard Smith in het nieuws, omdat hij ontdekt had dat het mogelijk is om het zogeheten IP-adres van de gebruikers van Napster te achterhalen. Met behulp van het IP-adres is het mogelijk om achter de identiteit van de gebruiker te komen. Dat is niet alleen een inbreuk op de privacy van de gebruiker, maar het zou de muziekindustrie ook in staat stellen om individuele verspreiders van illegale muziek juridisch te gaan vervolgen. Tot nu toe heeft de muziekindustrie zich echter altijd gericht op de ‘grote vissen’ en kleine kopieerders ongemoeid gelaten. Het lijkt onwaarschijnlijk dat de muziekindustrie dit beleid voor de gebruikers van Napster zal veranderen. Bovendien heeft Napster beloofd voor de volgende versie van het programma een oplossing voor dit probleem te vinden.
Niets lijkt de opmars van Napster in de weg staan. De muziekindustrie voert een bij voorbaat verloren gevecht tegen de verspreiding van illegale muziek via internet. Het verbod van Napster aan universiteiten is tot nu toe beperkt gebleven tot een handvol instellingen. In de toekomst zullen verbindingen sneller en goedkoper worden. Daarmee wordt de noodzaak om de omvang van het dataverkeer te beperken kleiner en de verleiding om mp3-files via internet binnen te halen groter. Dankzij Napster is dat laatste een stuk eenvoudiger geworden. (SmallZine)
