Enkele jaren geleden maakte Jeroen van Inkel voor Veronica TV de uitstekende documentaire “The sound of radio”. Hierin kwamen de omroepbonzen van Nederland aan het woord over mijn geliefde medium, de radio. Het was in die tijd dat ik Erik de Zwart, directeur van Radio 538, hoorde zeggen: ,,Een hitparade is onmisbaar voor een goed radiostation”.
En over die uitspraak zit ik nog steeds na te denken. Zeker in de maand december, waarin het traditiegetrouw hitparades regent in omroepland. Dit jaar orenschijnlijk nog heftiger dan ooit. Elk zichzelf respecterend radiostation heeft tegen het eind van het jaar zijn eigen overzicht van de beste platen uit het afgelopen jaar, het afgelopen decennium, de afgelopen eeuw of de meest aangevraagde platen door luisteraars. Zelf doe ik er al even vrolijk aan mee. Maar of een hitparade nu onmisbaar is voor een radiostation…?
De lokale omroep die bijna 8 jaar geleden door onder meer mijzelf werd opgericht, kende in het eerste jaar van haar bestaan geen eigen hitparade. Maar daar kwam al snel verandering in. Wij maken sinds 1994 elke week een lijst van 30 platen, die we uitzenden op zaterdagmiddag. De afgelopen twee weken was zelfs weer eens de eer aan mij om de lijst aan het luistervolk te mogen presenteren. Overigens een lijst die niet op feiten is gebaseerd, maar gewoon een filtering van de landelijke hitparade, waarbij de extremen worden vermeden het het nationaal product wat wordt opgehemeld. En natuurlijk voorrang voor lokale zaken. Maar die zijn er nauwelijks, omdat in principe alleen singles worden meegenomen in de samenstelling van het overzicht.
De oprichters van de lokale omroep in onze buurgemeente hebben bij oprichting besloten dat zij geen hitparade in hun programmering wilden opnemen. Terecht concludeerden zij: ,,Er zijn al genoeg hitparades om ons heen en wij hoeven niet zo nodig”. Inmiddels heeft deze zender wel de nodige prijzen bij het landelijke RTV-festival weggekaapt en mag zij zich verheugen in een grote schare luisteraars. Bewijzen genoeg dus om de uitspraak van Erik de Zwart te weerleggen. En ook qua landelijke zenders is er genoeg tegenvuur voor de stelling dat een station zonder hitparade het niet zou kunnen redden. Neem nu Noordzee FM. Ik kan me niet herinneren daar, sinds de nieuwe formule vorig jaar werd doorgevoerd, ooit een hitparade te hebben gehoord. En toch zijn de luistercijfers aanmerkelijk gestegen. Dus alles kan, da’s duidelijk.
Persoonlijk heb ik nooit begrepen waarom wij in Nederland twee landelijke hitparades hebben. Al sinds 1965 is er de Nederlandse Top 40. Gedurende een aantal jaren ging deze lijst vergezeld van de naam van sponsor Rabobank, maar dat is gelukkig inmiddels weer verleden tijd. De lijst werd en wordt omschreven als ‘objectief en betrouwbaar’ en heeft weliswaar met betrekking tot dit laatste de nodige kmritiek moeten verduren, de lijst heeft wel de tand des tijds doorstaan. Opeens was daar echter ook de Mega Top 100. Een lijst die nu eindelijk een stabiele naam en vormgeving heeft opgebouwd, maar eerder al een Mega Top 50, Nationale Hitparade top 100, Tros top 50 en nog een handje vol namen heeft gehad. Okee, misschien niet allemaal precies dezelfde lijst van dezelfde mensen, maar toch. Een lijst, die onlosmakelijk met de Tros verbonden leek.
Waarschijnlijk raak ik hiermee precies de kern van de kwestie. De Tros. En Veronica. Jarenlang elkaars rivalen. En een rivaal probeer je te verslaan. Wat is er nu mooier dan iemand verslaan met zijn eigen wapen? Precies! En de Tros heeft dat kunstje geflikt. Want ik heb het idee dat de Mega Top 100
tegenwoordig populairder is en over het algemeen als ‘meer betrouwbaar’ wordt aangemerkt door de luisteraars en deskundigen. Blijft echter de vraag waarom we, anno 2000, nog steeds opgescheept zitten met al die hitparades.
Want het bleef niet bij twee stuks. De Top 40 werd ontvoerd door Radio 538 en leidde zelfs nog enige tijd een dubbelleven door ook bij het inmiddels allang ter ziele gegane Happy RTL Radio op te duiken. Veronica ging commercieel en taadaaaaa…: De Veronica Top 100 Countdown was geboren.
Zo is er nog een heel rijtje aan lijsten op te sommen die ons wekelijks om de oren vliegen. En waarom toch? Want volgens mij maakt het de luisteraars totaal niet uit welke lijst ze horen, áls ze maar populaire muziek horen. Het gros van de gedraaide platen is in al die lijsten toch hetzelfde. Want de 40 platen van de Top 40 staan doorgaans allemaal ook in de Mega Top 100.
En het maakt mij persoonlijk niet uit welke jingle er voor of na de plaat gestart wordt. Uiteraard heb ik wel mijn voorkeur voor de presentator, maar da’s weer een andere zaak. Want als alle omroepen zich zouden baseren op dezelfde lijst, komt het daarop aan. Dan kan men zich onderscheiden door de wijze van presenteren en wordt echt de kwaliteit van een station duidelijk. Zelf overweeg ik ook om onze eigen lokale, nietszeggende lijst op te doeken en over te stappen op de Airplay Top 30 van Promo Network. Een prima lijst voor platen die de echte hitparade nog moeten halen. Een mooie aanvulling dus op de Top 40, die eigenlijk landelijk gehanteerd zou moeten worden…
Raimond Bos
presentator@hotmail.com
