Minister Brinkhorst (Economische Zaken) is bereid etherpiraten een legaal plekje in de ether te gunnen, mits het bereik van hun zender niet verder gaat dan de lokale samenleving, en mits ze geen reclame uitzenden. De reacties in kringen van ‘de vrije radiojongens’ zijn verdeeld.
Enerzijds is er voorzichtig gejuich, anderzijds valt bij herhaling de term ‘een dooie mus’.?Een legale piraat, hoe stel je je dat voor?” Oprechte verbazing klinkt door in de stem van Theo, de man achter de piratenzender Power Radio 97.1 die in de kop van Noord-Limburg (Mook/Gennep) actief is. ,,De essentie van een piratenzender is dat hij illegaal is. Anders is het toch geen piraat meer? Ik zit vooral voor de kick in de ether. Het is wat moeilijk uit te leggen voor een buitenstaander. Het heeft toch te maken met de spanning. Pakken ze me, pakken ze me niet? Als dat wegvalt, wat blijft er dan over?”
Voor Theo hoeft het allemaal niet, het legaliseren van piratenzenders. Als het al zover komt. Want de toezeggingen die minister Brinkhorst net voor het einde van 2003 deed, wat stellen die nou helemaal voor? ,,Ik zie geen reden om te juichen. De mensen worden blij gemaakt met een dooie mus.”
Die toezeggingen, wat houden die precies in?
Om te beginnen: de minister ging uiteindelijk pas overstag toen duidelijk werd dat een motie van het CDA-Kamerlid Atsma, een pleidooi om de etherpiraten -sympathieker: de vrije zenders- meer ruimte te gunnen, een Kamermeerderheid zou halen. Dat het om toezeggingen tegen heug en meug ging, werd al meteen duidelijk toen Brinkhorst eraan toevoegde dat eerst veilig moet worden gesteld dat de publieke radiozenders overal ongestoord op de toegewezen frequenties te ontvangen zijn. Pas daarna wordt bekeken of in de ether nog ruimte over is voor ‘vrije zenders’. Dat zal, kondigde de minister aan, ,,erg weinig” zijn. Maar goed, stel dat er een gaatje voor de piraten gevonden wordt. Dan nog zouden ze daar alleen gebruik van mogen maken als hun zenders een beperkt, lokaal bereik hebben. En zonder reclame. Tel uit je winst.
Theo: ,,In de praktijk komt dat er ongeveer op neer dat je met een zendertje van maximaal vijf watt, mits heel precies afgesteld goed voor een bereik van -en dan schat ik het hoog in- tien tot vijftien kilometer, de ether in mag. Wat dat voorstelt? In Drenthe en Twente, waar de piratenradio welig tiert, staan zenders met een vermogen van duizend watt die hun programma’s via antennemasten van veertig, vijftig meter hoog de lucht injagen. Ik bedoel maar.”
Nee, er breken voorlopig nog geen betere tijden aan voor de etherpiraten, hoe graag ze dat misschien ook willen geloven. Zeker nu het Agentschap Telecom van het ministerie van Economische Zaken onverdroten doorgaat met de actie Etherflits. Sinds het begin van die actie, bedoeld om de ether ‘op te schonen’, zijn in negen maanden tijd al bijna tweehonderd van de (naar schatting) achthonderd Nederlandse piratenzenders uit de lucht gehaald. Een flink aantal zelfs meer dan één keer. Opvallend: op de lijst met ‘uitgeschakelde’ radiopiraten van het Agentschap Telecom komt maar één Limburgse zender voor: Radio Digitaal uit Roermond, op 14 december jongstleden uit de lucht gehaald.
,,Er is in Limburg, zeker als je het vergelijkt met bijvoorbeeld Groningen of Drenthe, weinig loos in de ether”, zegt Theo. ,,In mijn omgeving, Noord-Limburg, zijn de meeste piraten gestopt, of ze zenden heel onregelmatig uit. Als ze je pakken, pakken ze je tegenwoordig meteen goed. Vroeger namen ze je installatie mee, en dan kreeg je later een acceptgirootje in de bus voor een boete van 350 piek of zo. Dat was te doen, Tegenwoordig halen ze je hele studio leeg, je krijgt een boete van 1100 euro, en ook nog een dwangsom van 2250 euro voor elke keer dat ze je daarna opnieuw pakken. Dat hakt er stevig in.”
Belangrijker dan die bijna tweehonderd uitgeschakelde piraten is volgens het Agentschap Telecom het gegeven dat de ‘ethervervuiling’ door illegale radiozenders sinds de start van de actie Etherflits, medio maart vorig jaar, met 70 tot 75 procent is afgenomen.
Meer ruimte voor etherpiraten? Theo gelooft er niets van. Voor hem persoonlijk hoeft het ook niet zo nodig. ,,Laat mij maar schuiven. Ik draai Engelstalige muziek, die je ook via 3FM of Radio 538 kunt horen, dus ik voeg niet echt iets toe. Zoals gezegd: mij gaat het vooral om de kick, om de spanning van de piraterij. Maar de liefhebbers van het Nederlandstalige lied, die in het huidige radio-aanbod inderdaad nauwelijks iets van hun gading vinden, gun ik van harte een goede oplossing. Misschien is dat inderdaad wel het creëren van enige ruimte voor de huidige piratenzenders. Maar dan moet daar eerst eens goed en vooral serieus over nagedacht worden. Want die zogenaamde toezeggingen van Brinkhorst, los van wat daar in de praktijk van terechtkomt, daar schiet niemand echt iets mee op.” [Limburger/Radio.NL]
