Nooit liet willen de Bois, de man achter de topsalarissen van bijna alle dj’s, zich interviewen. Tot vandaag. ‘Ik steel van de bazen en verdeel het onder de arbeiders. Ik ben Robin Hood.’ De jongens van het oude Veronica, die van het schip, dat waren dus arme sloebers. Als ze meer geld eisten dan werden ze uitgelachen of op straat gegooid. Hun geld moesten ze maar binnen halen met drive-in shows. De dj’s mochten blij zijn dat ze bij Veronica mochten werken.
Niemand had nog gehoord van Willem de Bois. Toen hij voor het eerst opdook bij veronica, zei directeur Lex Harding: “Hé you, met managers wordt er hier niet geluld” Waarop DeBois maar wat knikte. ‘Ik dacht: kalm aan, we zullen zien.’ En Harding had het goed mis. Willem de Bois werd de manager van Adam Curry. En Jeroen van Inkel. En van Rob Stenders.Van Martijn Krabbé, Edwin Evers, Robert Jensen, Ruud de Wild, Kas van Iersel, Edwin Diergaarde, Corné Klijn, Wouter van der Goes, Gijs Staverman, Dennis Ruyer. Allemaal Klopten ze bij hem aan.
Want wat de dj’s zelf niet lukte, wist de Bois wel voor elkaar te boksen: het verhogen van hun salarissen. Gewoon door zich ‘het hemd uit de broek te lullen’ bij de radiostations, die zijn aanwezigheid tandenknarsend accepteerden. Sterker: in de loop der tijd kletste hij sommige salarissen ‘een paar duizend procenten’ omhoog. Van bijna niks tot tonnen euro’s per jaar. Transfers lijken mede dankzij de Bois steeds meer op die van topvoetballers. Topdj’s als Edwin Evers verdienen naar verluidt zo’n 1 miljoen euro per jaar.
Zelf ziet hij die ontwikkeling als een nobele taak. Roven van de rijken, zo noemt hij het. ‘Ik ben Robin Hood’, zegt De Bois. ‘Ik heb gestolen van de bazen en de aandeelhouders en ik heb het herverdeeld onder de arbeiders die het werk doen.’ Maar zelf verdient hij ook een aardig deel van de buit. Van elk salaris en elke deal die hij bij elkaar onderhandelt, ontvangt hij 10 procent. Jaarlijks. Totdat het contract met de dj afloopt. Bij zijn Hilversumse bedrijf Intune moeten aanzienlijke bedragen binnenstromen.
De grap is: De Bois is de enige echte dj-manager in Nederland. Bijna alle belangrijke dj’s zijn aan het gelieerd. Omdat hij de machtigste manager is. Omdat hij precies weet wie er waar vertrekt. Maar niet iedereen beschouwt dat als een gezonde situatie. Critici noemen hem een monopolist. Een maffiabaas die aan alle touwtjes trekt en er niet tegen kan als er iemand de club verlaat.
‘Het is historisch zo gegroeid’, vindt De Bois. ‘Bovendien werkt het voor iedereen briljant, behalve af en toe voor de partij die moet gaan dokken. Maar dat betekent dus dat het voor mijn pupillen briljant werkt. En daar gaat het om. Dat de andere kant van de tafel daar niet tegenop kan, dat is jammer. Dat is niet mijn probleem.’
‘Als alle dj’s verdeeld waren geweest over verschillende managers dan hadden ze nooit verdiend wat ze nu verdienen. Never. Dat komt omdat ik de bedragen ken. Er is geen radiodirecteur die mij gaat vertellen wat mijn mensen waard zijn. Dat weet ik minimaal net zo goed. Ik durf te zeggen dat het dit wereldje er heel anders uit had gezien, als ik niet had bestaan.’
Zo veel dj’s bij één manager, dat leidt tot conflicterende belangen.
‘Er is maar een keer sprake van geweest, toen 3FM wilde dat Ruud de Wild het ochtendprogramma zou gaan presenteren terwijl Rob Stenders daar zat. Ik zei tegen ruud: luister, ik behartig ook de zaken van Rob, dus ik ga tegen 3FM zeggen dat ik Rob niet weg wil. Het is nooit wat geworden. Maar als dat op de spits was gedreven, dan was het voor mij niet oplosbaar geweest. Dat was het enige moment waarvan ik dacht: dit zit me niet lekker.’
Maar is uw macht niet onevenredig groot in Hilversum?
‘Macht? Getverdemme, ik hou helemaal niet van macht. We zitten toch niet in een feodaal systeem? Het enige wat ik verzonnen heb, is tegen Erik de Zwart bij Radio 538 zeggen: “Wij gaan niet één deal voor één dj doen. We gaan op z’n minst de ochtend en de middag vullen. En als jullie nee zeggen, dan gaat het niet door.” De Zwart heeft de kloten gehad om dat met mij te doen: Evers, Van Inkel, Cobus, Rick Romijn, Dennis Ruyer. Vijf man, vijf jaar in een klap.’
Bent u ooit betaald door stations om bepaalde dj’s vast te houden?
‘Nooit. Er zijn natuurlijk mensen die je geld aanbieden om lagere deals te sluiten. Nou, dat doen we dus even niet. Ik weet wel dat het gebeurd, dat collega’s in de artiesten wereld het doen. Nee, ik noem geen namen. Maar deze jongen is onkreukbaar, Mijn pupillen zijn niet voor niets al zo lang bij me.’
U bent mede-oprichter van BNN en betaald adviseur van het BNN-bestuur. Hoe valt dat te combineren met het management van Ruud de Wild?
‘Ik kan conflicterend handelen. Als er ooit een conflict of interest ontstaat, dan sta ik voor het belang van mijn pupillen en niet voor het belang van BNN. Dat zagen we lang van tevoren aankomen en dat hebben we zo afgesproken. Over één ding waren Ruud en ik het wel eens: er gaat nooit tegen BNN geprocedeerd worden. Ik ga geen rechtzaken voeren tegen onze eigen tent.’
Waarom stopt u niet met advieswerk aan het BNN bestuur?
‘Ik mag niet in het bestuur, dat zou belangenverstrengeling zijn. Maar je richt zo’n omroep niet voor niks op. Daar zit een gedachte achter. Die hadden wij met zijn vieren (Bart de Graaff, Gerard Timmer, Frank Timmer en hij, red.) en die zullen we zo lang mogelijk uitdragen. Ik hang continu aan de lijn met gerard Timmer. Het bestuur vergadert hier twee keer per jaar.’
‘Ik ben een verantwoordelijke lul’
In de spaanse badplaats Javea, waar hij sinds 1998 huist vanwege zijn reuma, zuigt Willem de Bois (47) aan zijn sigaartje. Hij presenteert zichzelf het liefst als een oude hippie. Over geld wordt niet gepraat. Zijn boot? ‘Een boot van niks. Acht meter lang. Gewoon een Boston Whaler. Een roeiboot met een motor, zeg maar.’
Hoeveel hij kostte? ‘Als je het perse wilt weten: 100 duizend gulden. Tweedehands. Hij kan niet omslaan, al snij je hem in drie stukken. Daarom heb ik hem ook gekocht. Ik heb twee kinderen, ik ben een verantwoordelijke lul. Materiële zaken interesseren me sinds de dood van mijn vrouw geen bal meer. Mijn enige zinde is die auto.’
Die auto dat is zijn Porche. Scheuren zijn zoontjes op de kartbaan al koelbloedig met 160 door de bocht – ‘Ik wilde dat ze zich na de dood van hun moeder ergens op concentreerden’ – zeld weet hij er ook wel raad mee. ‘Ik rij heel hard. 290 kilometer per uur en dan roepen mijn kinderen: harder pap. Dat vind ik leuker dan leuk. Dát en schieten. Mijn kinderen zijn excellent shooters. Jamie was tien en Tommie was els toen ze naar de schietbaan gingen. Met een dubbelloops jachtgeweer halen ze alles uit de lucht. Kleiduiven hè. Wij schieten niet om te doden, wij schieten om de sport. Lachen man.’
De Bois komt uit een goed milieu. ‘Mijn familie bestaat louter uit afgestudeerde mensen. Intelectuelen. Mijn vader is hoogleraar in de diergeneeskunde, mijn moeder is dierenarts en mijn zusje is reumatoloog. Hockeyen, tennissen, dat werk. Ik ben opgevoed met het motto: spreken is zilver, zwijgen is goud.
‘Maar ik liet mijn haar groeien en ging op de gitaar pingelen. Ik was liever muzikant dan student. Ik wist ook niet wat ik nou moest kiezen. Moest ik nou naar het corps of niet? De ene kant in me zei: tuurlijk, je bent gewoon een corpsbal. De andere kant zei: lik m’n reet.’ Hij besloot rechten te studeren. ‘Ik wilde samen met een vriend specialist worden op het gebied van intellectueel eigendom.’ Tegelijk raakt hij als fotograaf verzeild in het muziekwereldje. Hij fotografeerde er popgroepen als Solution, Kajak, Golden Earring.
Totdat de moeder van de saxofonist van Solution belde. ‘De heren hadden bedacht dat ik hun manager moest worden. Ik, een pikkie van 22. Tering, dat was wat. Die zomer heb ik als een raket mijn kandidaats gehaald. Met een notitieblokje onder de arm luisterde ik 24 uur per dag naar hen.’
Hij werd manager, Eerst van de muzikanten, pas later ontdekte hij de dj’s. Eén van zijn sterkste staaltjes haalde hij uit met Edwin Evers die in 1998 werd weggekeken bij veronica. ‘Directeur Unico Glorie liet me herhaaldelijk weten dat Evers wat hem betreft getransporteerd kon worden.’ En voor hij het in de gaten had was Evers vertrokken. Naarde KRO, die een afkoopsom en een mooi salaris mocht betalen; de KRO wist niet dat Evers niet meer gewenst was bij Veronica.
‘Het kwam allemaal schitterend uit. Ik kijk wel link uit om de KRO zoiets te vertellen. Mijn motto is: je hoeft nooit iemand precies te zeggen hoe het echt zit. Alleen als ze ernaar vragen. Ton Verlind heeft mij nooit op de man af gevraagd of ze Evers kwijt wilden.’
Zijn dj’s omschrijft hij als ‘pupillen’. Voor sommigen is hij vaderfiguur, psycholoog en vriend tegelijk. Ruud de Wild, Edwin Evers, Martijn Krabbé en Gijs Staverman bezochten hem in Spanje, zwommen in zijn zwembad, voeren op zijn boot.
Dat zaken en vriendschap met elkaar verstrengeld raken, ziet hij niet als probleem. Integendeel. ‘Het is een vereisde. Er moet chemistry zijn. Ik kan mijn hemd niet uit mijn broek lullen voor iemand waarvan ik denk: nee. Ik regel alles voor mijn mensen. Tot medische specialisten aan toe. Ik hoop dat ik over tien jaar nog steeds met die mafkezen ben getrouwd.’
Maar niet iedereen is welkom. Wie bij het De Bois imperium wil horen – ‘Ik adverteer niet. Dat vind ik armoedig’- moet eerst zijn ziel op tafel leggen. ‘Iedereen die in mijn winkel zit, weet dat we altijd beginnen met praten, praten, praten. Daar ben ik heel gek in. Ik wil graag dat mijn mensen mijn nota’s met plezier betalen.
Dat ze niet denken: moet ik die zak nu alweer geld geven?’ Zelden verlaat iemand de ‘winkel’. Maar soms is er wel eentje die het toch probeert. Zoals Robert Jensen. Hij vertrok in 2002, en De Boid was not amused.
‘Hij verraste me. Wat me nog het meest verraste was het slappe karakter waarmee hij me aan de keukentafel tussen neus en lippen door vertelde dat hij aan zijn top zat en het verder wel zelf kon. Ik stond op het punt te vertrekken.
‘Ik zei: “Dat je me wilt ontslaan is bij deze geaccepteerd, maar hier moeten we nog wel even een uurtje over lullen want ik vind dit een zeer onloyale, vervelende schijtstreek. En daar kan ik slecht tegen. Je bent als ventje bij me binnen gekomen en sámen hebben we je inkomen in acht jaar tijd 700 procent omhoog getild.” Ik heb nooit meer wat van hem gehoord.’
Binnen het radiowereldje liet u weten: als het aan mij ligt, komt Jensen nog niet aan de bak bij de lokale omroep van Almere.
‘Klopt. Dat heb ik gezegd, ja. En met mij de halve omroepwereld.’
Het klinkt tamelijk dreigend.
‘Het zou toch ook heel ondankbaar zijn als ik volgend jaar een telefoontje van Edwin Evers zou krijgen met de boodschap: hé, je hebt mijn inkomen nu ver-dertigvoudigd, te gek, maar verder doe ik het zelf wel?’
Het is toch hun recht om u te ontslaan?
‘Natuurlijk, maar dan zit je als mens gek in elkaar, nietwaar? Ik ben van samen uit, samen thuis.’
En anders maakt u het mensen moeilijk?
‘Bij sommige mensen kan je het probéren het hen moeilijk te maken.’
Heeft u dat bij jensen gedaan?
‘Niet concreet. Ik heb Erik de Zwart (directeur van Noordzee, het station waar Jensen werkt, red.) wel gewaarschuwd. Ik heb hem gezegd: denk effe heel goed na voor je hem aanneemt. Ik waarschuw nog steeds mensen voor hem.
Klopt het dat Edwin Evers in zijn contract op heeft laten nemen dat hij nooit met Jensen op een station wil werken?
‘Nee. Edwin en Jeroen (Van Inkel, red) hebben mij wel ooit gevraagd om Jensen eruit te donderen. Ze zeiden letterlijk: deze man verdient jou niet, laat het hem zelf maar doen dan wordt het lekker niks. Ik begreep niet wat ze zeiden toen. Maar ze hadden een vooruitziende blik.’
Ook met Adam Curry, voor wie hij de overstap naar het Amerikaanse MTV regelde, raakte hij gebrouilleerd. De aanleiding had volgens hem niets met geld te maken. ‘Ik was zijn enige vriend. We waren zwaar verbroederd. Toen zij in 1987 vertrokken naar Amerika zat deze ouwe kroket ook in het vliegtuig. Ik ging hen helpen. Zes weken lang heb ik met het echtpaar in een hotel geresideerd aan het central Park. No shit, in dezelfde suite. Al met al heb ik een jaar in Amerika gezeten. We zijn samen zwaar in business gegaan.’
Het liep mis toen zijn vrouw ziek werd. ‘Mijn vrouw is in 2001 overleden aan borstkanker. Met meneer Curry heb ik gebroken omdat de beste man tijdens het eerste ziekbed en vooral na de begravenis van mijn vrouw geen flikker van zich liet horen. Vriendin Patricia is uberhaupt nooit aan het ziektebed van Bea verschenen. ‘Adam Curry is een heel naar mannetje. Hij liet zijn vriend Willem in de steek toen die hem het hardst nodig had. Namelijk op het moment dat ik 22 kilo lichter was en eruit zag als pierlala. Hij had geen tijd voor zieke mensen. Ik heb het gevoel dat bij hem alle stoppen zijn doorgeslagen toen het grote rijkdom begon. Mijn vrouw en ik hebben er een feestje mee gedaan en toen hadden we genoeg gezien. Hij heeft ook geen vrienden meer. Niet bij HMG, niet bij Endemol, niet bij BNN.
‘Uiteindelijk had ik zoiets van: ja, wacht effe, dan wil ik ook hebben wat van mij is. Omdat ik met Adam investeerde, had ik nog geld van hem tegoed. Adam beloofde verschillende aandelen naar me over te maken, maar die heb ik nooit gekregen. Vorig jaar heb ik mijn advocaat opdracht gegeven hem aan te pakken. Maar de fiscus was me voor. Ik ben nu nummer weetikveel in de rij van schuldeisers.’
Willem de Bois
1956: Geboren op 30 juli, De Bilt
1969: Internationale school Beverweerd
1973 Atheneum. Het nieuwe liceum, Bilthoven
1977: Rechten, Universiteit Utrecht
1978: Sportfotograaf, Bilthovense Courant
1979: Rechten UvA, niet afgemaakt
1979: Manager van popgroep Solution, gevolgd door artiesten als Thijs van leer, Time Bandits, Ten Sharp, T-spoon, Valentine, Gordon.
1987: Manager van Adam Curry, gevolgd door andere dj’s als Jeroen van Inkel, Rob Stenders, Martijn Krabbé, Edwin Evers
Woont in Javea, Spanje met zijn vriendin. Heeft twee zonen, jamie (10) en Tommy (11)
De Bois?
Robert Jensen, dj Noordzee FM: ‘Willem is iemand met wie je rekening moet houden. Dat ik bij hem weg ben gegaan is een zakelijk verhaal. Ik wil zo min mogelijk een pion zijn op het schaakbord van anderen. Het ging mij om de vrijheid. Het is geen slechte manager, maar hij kost veel geld. Hoe hij reageerde toen ik stopte? Hij voelde zich verraden en wilde me niet meer spreken. Ik ben nog wel eens naar hem toe gegaan, maar ik kreeg toen de cold shoulder. Híj is degene die het zo persoonlijk neemt. Ik heb vernomen dat hij allerlei negatieve dingen over me heeft verspreid, maar uiteindelijk maakt dat voor mij niet zoveel uit. Hij is een typisch voorbeeld van een man die gelooft dan al zijn sterren nooit zouden bestaan zonder hem, maar in principe hoeft hij maar één keer in de drie jaar iets te doen voor iemand. Ik weet wel van sommigen dat ze bij hem blijven omdat ze denken dat ze zonder hem verloren zijn. Artiesten die onzeker zijn belanden in een afhankelijkheidssituatie. Hij heeft een maffia-achtige mentaliteit, als je hem zo hoort praten. Ik heb hem na mijn vertrek nooit meer gesproken.’
Ruud de Wild, dj BNN: ‘Willem is zó lachen. Een charmante man. Voor mij is hij in de loop der tijd een vriend een vader en een oudere broer geworden. Ik beschouw hem niet als mijn manager. Toen Fortuyn neergeschoten wrd, was hij de enige die zei: je moet nu weg. Dat had hij goed gezien. Hij heeft me geholpen over bepaalde angsten heen te komen. Af en toe is het wel eens lastig dat we bevriend zijn. Je gaat elkaar toch dingen toevertrouwen. Maar ik ben blij dat hij mijn deals doet, dan heb ik zelf dat gezeik niet. Willem is een goede strateeg. Hij kent de ontwikkelingen in de markt. Hij is de Kasparov van de dj’s. Dat hij mede oprichter is van BNN, dat is een moeilijke. Maar voor mij heeft hij een goede klus geregeld.’
Leo van der Goot, programmadirecteur HMG: ‘Willem is benaderbaar, open, duidelijk en spijkerhard. Hij komt snel terzake en denkt goed na over wat hij wil. In Dj-land is Willem bij de enige. Hij is de aller-aller- allergrootste. Het gevolg is dat je vrijwel altijd bij dezelfde man uitkomt als je een dj zoekt. Dat is lastig voor ons. Ook omdat alle deals bij één persoon bekend zijn. Of hij daar misbruik van maakt? Dat wil ik niet zo zeggen. Ik heb hem nog nooit kunnen betrappen op dat soort dingen. Tot nu toe ben ik er altijd uitgekomen met hem. Het maakt dingen natuurlijk ook gemakkelijker. Jeroen van Inkel wilde per se naar Veronica. Als Willem Ruud de Wild niet naar Radio 538 had gehaald, was de zaak misschien gesprongen. Maar de bottom line is: één manager die alle talent in handen heeft, is wel erg veel.’
Adam Curry, dj bij veronica: ‘Willem de Bois is gemotiveerd door één ding: geld. Hij heeft nooit een stuiver uit eigen zak geïnvesteerd in mijn zaken. Na de beursgang van mijn bedrijf heeft hij aandelen gekocht. Verder waren we nergens ‘zwaar in business’. Bij onze terugkeer naar Nederland heb ik mijn beloften waargemaakt en hem 1 miljoen gulden gegeven, plus het verschil door de wisselkoersen. De Bois heeft geen vordering bij mij en is ook geen schuldeiser.
‘Over de dood van zijn vrouw: Willems geheugen is helaas verstoord. Wekenlang heb ik aan de telefoon gehangen om hem positiviteit toe te spreken. Omdat er problemen waren met verzekeringen heb ik hem een aandeel van mijn ‘gecasht’ geld beloofd, als dank voor zijn inzet en als steun voor de situatie. Meerdere malen heb ik op andere manieren hulp aangeboden. Alle hulp werd geweigerd. In de laatste week dat ze in het ziekenhuis lag, ben ik elke dag naar hen toegegaan. Nooit mochten we Bea zien. Ik hoor nu pas dat hij wel hulp wilde. Misschien is dit allemaal tot stand gekomen voor Willem als een manier om zijn woede en teleurstelling over de dood van Bea te verwerken. Als dat zo is, dan heb ik daar vrede mee.’
Giel Beelen, dj NPS: ‘Ik vind het niet slim om me bij zo iemand aan te sluiten. Ik hoor wel eens dat dj’s het zonder het zelf te weten in een soort deal zitten. Van een afstandje zie ik allerlei verweven belangen. De ene dj die de plek van een andere dj inneemt, bijvoorbeeld. Ook het feit dat je een percentage van je salaris aan zo iemand afdraagt, vind ik niet prettig. Ik wil mijn eigen baas zijn. Aan de andere kant: als je op zoek bent naar iets, is het handig. Ik zou nooit Erik de Zwart opbellen met de vraag: hé heb je nog iets voor me? Dat zou wel heel desperate zijn. Zelf heb ik advocaten van Stibbe in de arm genomen om te onderhandelen. En nu ik erover nadenk: ik durf Erik de Zwart eigenlijk best op te bellen.’
Paul van der Lugt, voormalig zendercoördinator 3FM: ‘Willem haalt het onderste uit de kan. Ik heb zelf geen slechte ervaringen met hem. Je kon erop wachten dat de salarissen voor de dj’s zo omhoog zouden gaan. De afkoopsom voor Edwin Evers aan Veronica hebben we uit algemene NOS-middelen gehaald. Stiekem, ja. Maar ik had het geld nodig. Erik de Zwart zei nog tegen me: je bent helemaal gek dat je zo veel betaald voor Evers. Maar het was op een bierviltje uit te rekenen dat je alleen maar aan Evers zou verdienen.
[Maud Effting/Volkskrant/RFMRadio]
