CAO-besprekingen zijn bij de omroep wel vaker lastig en langdurig. Dit jaar lijken de onderhandelaars verder uit elkaar te staan dan de afgelopen jaren. Een overzicht van voorstellen en standpunten.
De eerste bespreking was voorlopig meteen ook de laatste: de CAO-onderhandelingen zijn door de bonden opgeschort. Op vrijdag 16 april kwamen de omroepwerkgevers en de vakbonden voor het eerst bijeen om over de CAO voor dit jaar te praten. Ze bleken lijnrecht tegenover elkaar te staan, en konden het alleen eens worden over de vraag welke onderwerpen aan de orde moeten komen.
De werkgevers hadden in een brief hun voorstellen al bij de bonden neergelegd. Die wezen het pakket van de werkgevers van de hand als onbespreekbaar. De werkgeversvoorstellen komen in de ogen van de vakorganisaties neer op een afbraak van de CAO, en daarover willen ze niet onderhandelen. De bonden gaan hun leden raadplegen. Tijd om eens te inventariseren wat de werkgeversvoorstellen nou eigenlijk inhouden en de argumenten van beide partijen naast elkaar te zetten.
Werkgeversplannen
De voorstellen van de werkgevers omvatten meer punten dan hier besproken kunnen worden. Daarom een selectie van vier controversiële zaken, die tot het afbreken van de onderhandelingen hebben geleid. De werkgevers willen onder meer de werknemers laten meebetalen aan de stijging van de pensioenlasten. Ook willen ze de periodieken verlagen, en de huidige onregelmatigheidstoeslag (NRD) combineren met een jaarurensystematiek. Ten slotte stellen ze ook voor de maximumtermijn voor tijdelijke contracten te verruimen van drie naar vijf jaar.
Carel Keller, secretaris en woordvoerder van de werkgeversdelegatie, vindt het jammer dat over deze voorstellen niet is gepraat. `We maken moeilijke tijden door en hebben elkaar juist hard nodig.´ De CAO moet volgens hem worden aangepast om te voorkomen dat het allemaal onbetaalbaar wordt en een verder verlies van arbeidsplaatsen het gevolg is. `Neem nou de stijging van de pensioenlasten. Die gaan voor de werkgevers met 20 miljoen euro omhoog als gevolg van het slechte beursklimaat. Want daardoor lopen de inkomsten door beleggingen terug en komt de dekkingsgraad in gevaar. Dit maakt een premiestijging noodzakelijk, en volgens de reglementen komt dat geheel voor rekening van de werkgever. Dat geld moet ergens vandaan komen, wij stellen voor de pijn te delen. Over die verdeling valt te praten, maar je zou kunnen denken aan de gebruikelijke tweederde voor de werkgevers en eenderde voor de werknemers.’
Loonkosten
Een andere voorgestelde maatregel betreft de stijging van de loonkosten. De werkgevers willen daar wat aan doen via de periodieken. Die zouden voortaan moeten worden berekend als percentage van het feitelijk verdiende salaris en niet meer als percentage van het maximale schaalbedrag. Daarnaast willen de werkgevers tijdelijk de percentages zelf verlagen. Nu is de maximale periodiek 4 procent (bij excellent functioneren), de werkgevers willen dat voor twee jaar vaststellen op 2 procent. Volgens Keller is die ingreep noodzakelijk. ‘Het is een aftopping van de periodieken, waardoor we wat kunnen inlopen op de loonkosten. Dat moet, anders dreigt de CAO onbetaalbaar te worden.’
Dan de toeslag voor onregelmatig werken. De werkgevers willen die om verschillende redenen vervangen door een jaarurensystematiek. `Bij veel omroepen zie je een piek in het overwerk tussen september en mei. In de zomermaanden valt het vaak stil, en zitten er soms mensen thuis. Ons voorstel houdt in dat je de werkuren over een heel jaar telt, en dan pas vaststelt of er te veel is gewerkt. Daarnaast zijn er natuurlijk redacties waar het hele jaar door onregelmatig wordt gewerkt. Daar zou je in plaats van de huidige NRD-toeslag bijvoorbeeld een vast bedrag voor kunnen invoeren. Bovendien, als je bij een sportprogramma werkt moet je niet vreemd opkijken als je vaak op zondag dienst hebt, dat is in zo´n geval eigenlijk geen onregelmatig werk.
Voor werken op feestdagen moet een toeslag blijven bestaan.´ Tot slot de voorstellen voor flexwerk. Volgens Keller houdt een verruiming van drie naar vijf jaar een verbetering in voor de mensen met tijdelijke contracten. ‘Als je ze maar drie jaar kan houden gaan ze eerder weg, dat blijkt uit onderzoek. Hun positie verbetert dus eigenlijk door die periode op vijf jaar te brengen. Flexibele inzet van mensen is nu eenmaal inherent aan onze branche. Het is daarom helemaal al niet te begrijpen dat de bonden nu voorstellen doen die zelfs ver van de Flexwet af staan.’
Teleurgesteld
Maar wat vinden de bonden van deze punten? NVJ-onderhandelaar Thomas Bruning neemt geen blad voor de mond. ‘De voorstellen zijn onrealistisch, een belediging voor de mensen. De werkgevers zeggen dat de CAO onbetaalbaar wordt, maar ze kunnen dat niet onderbouwen. De Omroep-CAO loopt al achter bij de arbeidsvoorwaarden in andere media-sectoren.´
Ook over de pensioenen is Bruning kort. ‘De pensioenregeling is al verslechterd doordat er van een eindloon-regeling is overgestapt op een middelloon-regeling. De verdeling van de premielasten is afgesproken in het reglement van PNO. Voorheen heeft dat gunstig uitgepakt voor de werkgevers. Nu dat anders is willen ze ineens de regels veranderen en de werknemers ervoor laten opdraaien, terwijl hun koopkracht toch al achteruitgaat. We zijn wel bereid te praten over een betere beheersing van de pensioenlasten.´ Over de beperking van de periodieken is de vakbondsonderhandelaar evenmin te spreken.
‘Teleurstellend. De periodieken zijn enkele jaren geleden onder druk van ons juist verhoogd, omdat ze erg laag waren. Het duurt te lang voordat mensen de bovenkant van hun salarisschaal bereiken. Wij zouden de periodieken liever verder verhogen, ook om het koopkrachtverlies wat tegen te gaan.’
Afschaffen
De plannen met de onregelmatigheidstoeslag kunnen volgens Bruning ook niet door de beugel. ‘Ze willen de NRD afschaffen, dat staat letterlijk in hun brief. Zo´n jaarurennorm zegt niets over de beloning voor onregelmatig werken. Met ons valt te praten over aanpassing van de NRD-regeling, maar alleen als die niet wordt versoberd.’
De voorstellen over tijdelijke contracten vinden al helemaal geen genade bij de bonden. ‘Dat het een verbetering voor flexwerkers zou zijn is een drogredenering’, aldus Bruning. ‘Van die mensen wordt wel commitment gevraagd, maar na een poos kunnen ze gewoon bij het oud vuil. De werkgevers tonen geen verantwoordelijkheid. Wij willen dat de tijdelijke werknemers waar mogelijk na een jaar in vaste dienst komen. Als dat niet gaat zouden ze een compensatie moeten krijgen voor het risico dat ze lopen.’
De bonden gaan nu dus eerst naar hun leden. Op 12 mei zijn er bijeenkomsten in het AKN-gebouw, het Net 3-gebouw en in de Marconizaal van het Mediacentrum. Bruning verwacht steun van zijn achterban. `Nu al hebben we veel geschokte reacties gekregen. De werkgevers zullen hun voorstellen echt van tafel moeten halen voordat we kunnen gaan onderhandelen.´ [Spreekbuis]
