Het conflict tussen de Publieke Omroep en de Vecai is nog niet opgelost. Mag de Publieke Omroep auteursrechten in rekening brengen aan de kabelbedrijven? Of moeten de programma’s gratis aan de kabelaars worden aangeboden? Geharrewar tussen omroep, kabelmaatschappijen en politiek.
Het was bijna twintig jaar heel simpel geregeld. De kabelaars gaven, verplicht, de Nederlandse Publieke Omroep en een aantal buitenlandse publieke zenders door. Ze betaalden daarvoor 66 miljoen euro per jaar aan auteursrechten, voor de buitenlandse programma’s. Dat contract werd centraal afgesloten via de Nederlandse Publieke Omroep, die daarvoor een vergoeding ontving. Voor de binnenlandse publieke zenders betaalden de kabelaars niets. Vorig jaar hebben de kabelbedrijven het contract opgezegd, omdat ze hoopten via aparte onderhandelingen met de buitenlandse omroepen minder geld aan rechten kwijt te zijn.
Hilversum bekeek vervolgens de situatie ook opnieuw, en kwam tot de conclusie dat er nu ook voor de producties van de binnenlandse publieke omroepen auteursrechten konden worden gevraagd. Twintig jaar geleden waren de kabelnetten nog grotendeels in bezit van de gemeenten. Inmiddels zijn ze in handen van commerciële bedrijven zoals UPC, Essent en Casema. En waarom zouden die gratis programma’s krijgen, waarvoor ze wel geld vragen van hun abonnees? Europese jurisprudentie geeft ook aan, dat publieke omroepen gewoon een vergoeding voor auteursrechten mogen vragen. Niets aan de hand zou je zeggen.
Politiek
Maar zo simpel bleek het allemaal niet te zijn. De Publieke Omroep vroeg de kabelaars een vergoeding van ongeveer tien miljoen euro, maar daarover kon geen akkoord worden bereikt. De kabelaars stapten op hun beurt naar pers en politiek, om de omroepen onder druk te zetten. En met enig succes. Een groot deel van de Tweede Kamer bleek van mening, dat de Publieke Omroep geen vergoeding voor de rechten mocht krijgen. Want als dat wel gebeurt gaan de kabelaars hun abonnementen duurder maken om dat geld terug te halen. De burger zou dan dubbel betalen: via de belastingen, de programma’s worden met publiek geld gemaakt, en via hogere kabeltarieven.
Dat kan niet vond de Kamer. VVD en CDA dienden een motie in, die het de Publieke Omroep onmogelijk maakte geld voor de rechten te vragen. Staatssecretaris Van der Laan (D66) vond die motie overbodig. Ze wees erop, dat eventuele inkomsten uit auteursrechten worden verrekend met de rijksbijdrage aan de omroepen, zodat de burger helemaal niet dubbel betaalt. Bovendien, vond Van der Laan, hebben de kabelaars het contract opengebroken om te bezuinigen, en is een verhoging van de tarieven daarom niet te verwachten. Maar ze kon haar coalitiegenoten niet overtuigen. De Publieke Omroep heeft misschien formeel juridisch wel gelijk, toch moeten de programma’s ‘om niet’ worden aangeboden, was de houding in Den Haag.
En artiesten en anderen die aan programma’s meewerken krijgen heus hun geld wel. Een forse streep door de rekening van de Raad van Bestuur van de Publieke Omroep. Had J. K. Rowling ook niet de royalties moeten inleveren voor haar eerste Harry Potter-bestseller, omdat ze die schreef terwijl ze in de bijstand zat, en dat boek dus met publieke middelen tot stand is gekomen? [Bas Nieuwenhuijsen/Spreekbuis]
