Sonja Barend, die stopt met het maken van televisieprogramma’s, zal de geschiedenis ingaan als koningin van de talkshow. Ook de kritische benadering en maatschappelijke betrokkenheid van de 66-jarige presentatrice zullen in de herinnering beklijven.
Sonja’s idealisme is niet los te zien van haar achtergrond. Als 10-jarig meisje ontdekte zij dat haar vader was omgekomen in het Duitse vernietigingskamp Auschwitz. Voor die tijd dacht Sonja dat haar pleegvader haar echte vader was. Ook kende zij haar eigen Joodse achtergrond niet. De oorlog ligt aan de basis van haar pogingen de wereld een beetje beter te maken, vertelde Sonja in een uitzending uit 1999 van Zomergasten.
In 1966 deed ze haar intrede in de omroepwereld. Sonja begon met de opleiding voor regisseurs en scriptgirls bij de toenmalige NTS. Vervolgens werd zij omroepster bij de NTS en presenteerde ze een aantal programma’s bij de Vara, waaronder Fenklup, Uit Bellevue en Dagje Ouder. Bij de Vara leerde zij televisiepresentator Ralph Inbar kennen. In 1968 trouwde ze met Inbar, die in die tijd voor de Israëlische televisie werkte. Een jaar later verhuisden zij naar Israël, waar ook Sonja televisiewerk vond. Zij woonden er drie jaar, even lang als het huwelijk standhield.
In 1972 stapte Sonja over naar de Avro, om daar het programma Sterallures te presenteren. Voor deze omroep deed zij ook de programma’s Sonja ’s Avonds en Een Leven in Beeld. Ook zat zij in het panel bij het spelletje Wie van de Drie?
In 1975 keerde ze terug naar de Vara, waar ze een talkshow kreeg met de naam ‘Sonja op…’, aangevuld door de desbetreffende dag. Sonja was een kijkcijferkanon. Uitzendingen trokken soms wel vijf miljoen kijkers. Omstreden onderwerpen schuwde ze niet. Ze maakte het homohuwelijk, aids, pedofilie en tal van aspecten van de multiculturele samenleving bespreekbaar. Uniek was ook dat zij criminelen aan het woord liet.
De intellectuelen namen haar niet serieus, maar voor jonge vrouwen was zij een voorbeeld. In het eerste jaar van Viva’s bestaan, in 1972, stond ze al op het omslag. Later was zij een boegbeeld van Opzij-lezeressen.
Begin jaren negentig hertrouwde Sonja met architect Abel Cahen, die drie dochters heeft uit een eerder huwelijk. “Mijn eigen Joodse familie, die ik niet meer heb, heb ik nu weer wel via mijn man”, zei Sonja in Opzij.
Het was inmiddels het tijdperk van de commerciële televisie. Als antwoord op de horizontale programmering van onder meer RTL 4 bedacht zij in 1996 de formule voor B&W, dat ze met Paul Witteman presenteerde. Na zes seizoenen stopte ze met het praatprogramma. Sonja had ‘iedereen die er toe doet in het debat’ inmiddels gesproken, liet ze in Vrij Nederland weten.
Na een aantal minder spraakmakende programma’s gooit ze nu onverwacht de handdoek in de ring. In 1999 zei ze nog: “Wat is er tegen een leuke, wijze oude vrouw op televisie?” [Novum/Radio.NL]
