Al Jazeera cameraman na 6 jaar uit Guantanamo Al Jazeera cameraman Sami Al Hajj is na 6 jaar en 450 dagen hongerstaking vrijgelaten uit Guantanamo. Dit meldt Al Jazeera English donderdag op haar website en op televisie. Hij is direct met Al Jazeera personeel richting zijn moederland, Soedan, gevlogen. Hij wordt daar na 6 jaar herenigd met zijn vrouw en zijn 7 jaar oude zoontje. Al Hajj is nooit veroordeeld geweest op Guantanamo. Verschillende groepen, waaronder zijn werkgever, menen nog steeds dat hij onschuldig is. Zelf heeft Sami Al Hajj ook altijd gezegd dat hij onschuldig is.
De in Soedan geboren cameraman Sami Al Haj begon zijn werkzaamheden voor Al Jazeera in oktober 2001 om vanuit Afghanistan de “war on terror” te verslaan die de NAVO begon na de aanslagen op 11 september. Nadat Kaboel in november niet meer in handen was van de Taliban vertrok Sami met de rest van zijn team naar Pakistan. In december ging hij terug naar Afghanistan, waar hij op 15 december bij de grens werd gearresteerd. Hij werd er van verdacht de cameraman te zijn van een interview met Osama Bin Laden.
Ondanks deze foutieve veronderstelling werd Sami op 7 januari 2002 naar vliegveldbasis Bagram vervoerd om overgedragen te worden aan de Amerikanen. Samen met andere gevangen moest hij daar in een ijskoude hangar verblijven. Een half olievat diende er als toilet en éénmaal per dag was er bevroren eten voor de gevangen. Ook werd het hem verboden te praten en werd hij verschillende keren mishandeld. Later zou hij deze periode beschrijven als de ‘langste dagen’ van zijn leven. Meer dan 3 weken later werd hij overgebracht naar Kandahar waar militairen zijn baardharen er één-voor-één uittrokken.
Er werd hem bevolen voor lange tijd op ijskoud beton te knielen waarvan de littekens op zijn knieën 6 jaar later nog steeds zichtbaar zijn. Bijna 6 maanden na zijn arrestatie bij de Afghaans/Pakistaanse grens wordt hij op 7 juni 2002 naar Guantanamo gevlogen.
Op Guantanamo wordt tijdens de 130 ondervragingen die Sami ondergaat, duidelijk wat de Amerikanen willen. Een verklaring dat de Arabische zender Al Jazeera banden heeft met Al Qaida. Die banden zouden zowel financieel als redactioneel zijn. Hij weigert te verklaren wat de Amerikanen willen horen omdat het volgens hem niet waar is, als hij dat wel had gedaan was hij nu waarschijnlijk vrij geweest.
Het is al langer bekend dat de regering Bush de Arabische televisiezender Al Jazeera liever kwijt dan lief is. Tijdens het begin van de oorlog in Afghanistan bombardeerden de VS een kantoor van Al Jazeera in Kaboel. Daarnaast hebben de VS tijdens de oorlog in Irak een kantoor in Bagdad gebombardeerd. Tevens werd er in een geheime memo tussen George Bush en Tony Blair door Bush het idee opgeworpen het hoofdkantoor van AL Ajazeera in Doha met de grond gelijk te maken. Bush kon zich niet vinden in de berichtgeving over de Irakoorlog door Al jazeera. Door druk van Blair zag Bush af van het plan.
Nu duidelijk is dat Sami niet te persoon is voor de Amerikanen om Al Jazeera in diskrediet te brengen, er geen concreet bewijs tegen hem is en hij sinds 2 jaar een goede advocaat heeft tonen ze geen interesse meer in hem, echter zit hij nog wel steeds vast. Volgens zijn advocaat Clive Stafford Smith is Sami “evenmin een terrorist als mijn grootmoeder een terrorist zou zijn”.
Tijdens zijn verblijf in Guantanamo heeft hij last gekregen van verschillende gezondheidsklachten. In 1998 werd bij hem keelkanker geconstateerd en vanaf dat moment moet hij van Soedanese artsen dagelijks medicijnen slikken, echter heeft hij in de bijna 6 jaar gevangenschap nog nooit zijn medicijnen gekregen. Ook moet hij geopereerd worden aan zijn rechter knieschijf omdat deze is gebroken door de mishandelingen van bewakers. Echter wordt deze, volgens dokters noodzakelijke operatie, niet uitgevoerd. Een behandeling voor zijn voortdurende reuma klachten krijgt hij niet.
Precies 5 jaar nadat hij werd overgedragen aan de Amerikanen begon hij een hongerstaking. Hij eiste een eerlijke vorm van proces of vrijlating om zo herenigd te kunnen worden met zijn vrouw en 7 jarige zoon, die zijn vader nooit heeft kunnen leren kennen. Als straf voor zijn hongerstaking, die meer dan 450 dagen duurde, werden alle ‘luxe’ verwijderd. Hij had alleen nog maar de beschikking over een dun matje, deken en zijn koran. Aan het laatste had hij niet veel omdat zijn bril in beslag werd genomen.
Om hem in leven te houden werd hij tegen zijn zin 2 keer per dag gevoed door middel van een slang van 1 meter lang die door zijn neus gaat. Door zo te handelen overtreden ze het verdrag van Tokio, waarin staat dat iemand die in hongerstaking is, niet gedwongen voeding mag ontvangen.
Het ging steeds slechter met Sami, volgens doktoren was hij geestelijk kapot door zijn gevangenschap en hij zal niet meer lang te leven hebben als hij niet snel wordt vrijgelaten. De dood beheerst zijn denken op dit moment. “Mijn gevangenisnummer is 3,4,5” zegt Sami. “Eerst zijn er in juni 2006 drie gevangenen overleden, in mei van dit jaar was er een vierde dode. Drie, vier…vijf. Ik ben bang dat ik de vijfde zal zijn.”
Zijn advocaat had de laatste tijd al van Sami gehoord wat hij aan zijn zoontje van 7 zou moeten vertellen als hij dood ging. “ Ik hoop nooit dat ik zijn bericht hoef te af te geven”. Verschillende organisaties hebben voor zijn vrijlating gepleit waaronder zijn werkgever Al jazeera, de overheden van Qatar en Sudan, Reporters without borders en the commitee for the protection of journalists.
Vanuit Guantanamo had hij Al jazeera gevraagd een campagne voor hem op te zetten. “345- de mammoet heeft honger” Die verwijst naar zijn bijnaam toen hij kind was. Sami werd “mammoet” genoemd omdat hij lang en breed was vergeleken met zijn leeftijdsgenootjes.
Echter is eten niet het belangrijkste aldus Sami zelf. ‘Eten is niet genoeg om te leven.’ ‘Vrijheid is net zo belangrijk als eten of lucht.’ Als hij een eerlijk proces krijgt of wordt vrijgelaten zal de mammoet weer gaan eten.
Op 1 mei 2008 is Sami al Hajj eindelijk vrijgelaten. Het zou verband houden met de betere betrekkingen die de Amerikanen hebben gekregen met Soedan en daarnaast vanwege de grote druk die er international bestond om hem vrij te laten. Hij houd vast aan zijn hongerstaking totdat hij geland is op zijn moederland Soedan.
Update 02:30: Sami Al Hajj is met een militair vliegtuig op de luchthaven van Khartoum geland. Zijn gezondheid is erg zwak. Lopen en praten lukt hem niet. Na aankomst is hij direct met een ambulance naar de intensive care gebracht. Het is niet bekend wat zijn toestand op dit moment is. Meer volgt. [JHG/Radio.NL]
