‘Radio Oranje had weinig effect’

Radio Oranje had tijdens de Tweede Wereldoorlog nauwelijks invloed op de stemming onder de Nederlandse bevolking. Dat concludeert historicus Onno Sinke in een onderzoek waarop hij volgende week maandag promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen. De uitzendingen van het officiële radiostation van de Nederlandse regering in ballingschap moesten vanuit Londen Duitse propaganda bestrijden, het geloof in de bevrijding van Nederland levend houden en het verzet tegen de bezetter aanmoedigen. Op aandrang van koningin Wilhelmina ging de zender echter voorzichtig te werk.

Omdat de toenmalige vorstin geen zicht had op de situatie in Nederland, wist ze niet zeker of meer opzwepende uitzendingen tot vergeldingsmaatregelen van de Duitsers zouden leiden. Ze zou daarom het zekere voor het onzekere hebben genomen. Daarom werd bijvoorbeeld slechts in bijzinnen naar het lot van joodse Nederlanders verwezen.

Ook het bereik van de zender was volgens Sinke te klein om veel effect te hebben. In een enquête na de oorlog gaf 78 procent van de ondervraagden aan naar de zender te hebben geluisterd, maar volgens Sinke is dat onwaarschijnlijk. Door Duitse stoorzenders was Radio Oranje voornamelijk te ontvangen op nieuwere radio’s met korte golf, dat was ongeveer een kwart van de toestellen. Ook verplichtte de bezetter Nederlanders hun radio in te leveren. Hierdoor kon slechts een klein deel van de bevolking zelf naar de uitzendingen luisteren. [Novum/Radio.NL]

Gerelateerde berichten