De afgelopen dagen berichtten verschillende media dat de FM-band binnen enkele jaren verleden tijd is. Het einde van FM uitzendingen zou in zicht zijn en DAB+ zou FM al vanaf 2017 gaan vervangen. Bij Radio.NL kwamen dan ook verontrustende mailtjes binnen. Daarom alle feiten op een rij met als belangrijkste conclusie: ook de komende jaren blijft FM gewoon aan.
Met de start van de landelijke commerciële en publieke radiostations via Digital Radio+ (DAB+) is in 2013 de digitalisering van de radio in Nederland in gang gezet. De regionale stations starten in 2015 via DAB+. Daarmee gaat radio als allerlaatste communicatiemiddel digitaal. Maar wat betekent dit voor de toekomst van FM? Zijn de huidige FM-radio’s over vijf jaar waardeloos?
Voorwaarde voor afschakeling
Om FM af te kunnen schakelen ten gunste van DAB+ moeten er natuurlijk wel genoeg mensen digitaal naar de radio luisteren. Als belangrijke voorwaarde heeft Minister Kamp van Economische Zaken bepaald dat minstens 50% van de Nederlandse huishoudens een DAB+ontvanger moet bezitten (toestelpenetratie) en dus kan ontvangen. Pas dan wordt een afschakeldatum bepaald voor FM. Dat zal dan niet gelijk na de beslissing zijn, zoals door sommige media gesuggereerd wordt. Er zal een overgangsperiode van een aantal jaar zijn. Nederland telt momenteel meer dan 35 miljoen FM-radio’s en het zou zonde zijn om deze opeens allemaal bij het grofvuil te zetten.
2016 Eerste ijkpunt
In 2016 zal voor het eerst gekeken worden hoeveel procent van de huishoudens een DAB+ontvanger heeft en hoe de digitalisering zich ontwikkeld. Enkele jaren geleden heeft de Minister dit bepaald als eerste ijkpunt. Maar eigenlijk staat nu al vast dat de benodigde 50% niet gehaald gaat worden. Daarvoor moeten de komende twee jaar nog miljoenen DAB+ontvangers verkocht gaan worden. Nederland telt namelijk ruim 7,5 miljoen huishoudens.
Dat wil overigens niet zeggen dat DAB+ op een mislukking afstevent. Het aantal verkochte ontvangers groeit nog gestaag, maar het zal nog flink wat jaren duren voordat de benodigde 50% wordt gehaald. Ook in landen als Noorwegen en Zwitserland, waar inmiddels al concrete plannen zijn om FM af te schakelen, heeft het meer dan vijf jaar geduurd voordat digitale radio echt een fors marktaandeel heeft weten te halen. Vooral de eerste jaren keek de consument de kat uit de boom. Het is dan ook een utopie om te denken dat dit in Nederland binnen twee jaar gaat lukken.
Toch is het wel verstandig om bij een aankoop van een nieuwe radio een DAB+ontvanger te overwegen. Vrijwel alle DAB+ontvangers kunnen namelijk ook FM ontvangen. En mocht de digitalisering doorzetten en FM ook echt uitgaan, dan blijft er tenminste geluid uit de radio komen.
FM blijft komende jaren aan; In 2017 veiling of verlenging van licenties
Het is dan ook zo goed als zeker dat FM de komende jaren in Nederland gewoon in de lucht blijft. Wel lopen de vergunningen voor commerciële radiostations voor zowel FM als DAB+ op 31 augustus 2017 af. De frequenties gaan dan ook opnieuw verdeeld worden voor een periode van zes jaar. Hoe de verdeling precies gaat plaatsvinden is nog niet duidelijk.
Minister Kamp is zelf voorstander van een veiling, zoals in 2003 plaatsvond. De radiostations zien zelf meer in een verlenging. Een veiling zou de radiostations weer terug bij af brengen en de digitalisering in flink stagneren.
Herbert Visser, directeur van Radio 10 en 100% NL hoopt dan ook dat de minster af ziet van een veiling: “Na een veiling zullen, net als in 2003, alle plaatsen op de FM-band door elkaar heen zijn gehusseld, en zullen de radiostations juist jarenlang weer hun dan nieuwe analoge FM-frequenties moeten gaan promoten opdat FM-luisteraars hen weer zullen gaan vinden. De Minister zou zo zelf het digitaliseringsbeleid vernietigen dat hij nog maar enkele jaren geleden heeft ingezet. Juist op verzoek van de Minister is de digitalisering door zowel commerciële als publieke stations zeer voortvarend aangepakt.”
In 2015 wil Minister Kamp bekendmaken hoe de frequenties verdeeld gaan worden. Ook wordt dan alvast bekend in hoeverre het reëel is dat in 2016 al de voorwaarde voor de afschakeling van FM gehaald kan gaan worden. [Radiowereld.NL]
