Het Agentschap Telecom (AT) heeft vergunninghouder Waterstad FM (RADIONL) terecht meerdere lasten onder dwangsom opgelegd wegens het niet nakomen van de vergunningsvoorschriften. Dit oordeelt Rechtbank van Rotterdam naar aanleiding van hoger beroep dat werd aangespannen.
Regiogerichtheid
Het AT handhaaft sinds september 2016 op regiogerichtheid. Niet-Landelijke Commerciële Omroepen, oftewel regionale commerciële radiostations, dienen via hun FM-kavels een bepaald percentage aan regiogerichte programma’s aan te bieden.
Deze percentages hebben de vergunninghouders bij de veilingen in 2003 en 2008 zelf mogen bepalen en verschillen daarom per kavel. De percentages lopen in het geval van RADIONL uiteen van 20 tot en met 68% per kavel.
Uitgebreid onderzoek AT
Verspreid over twee dagen in oktober 2016 heeft het AT de programmering van RADIONL op de kavels B29 (Oldenzaal 90.0 FM), B36 (Leusden 99.5 FM), B28 (Deventer 89.9 FM) en B35 (Heerenveen 97.3 FM) gecontroleerd, alsmede twee kavels in de Achterhoek.
Op al deze kavels geldt een verplicht percentage regiogerichtheid van 64% op maandag tot en met donderdag en 68% op vrijdag.
De uitkomsten van het onderzoek van het AT waren vernietigend. Op elk van de gecontroleerde kavels bleek RADIONL nog niet eens een derde van het verplichte percentage regiogerichtheid te bieden. Bovendien werd op de frequentie in Heerenveen een doorlopende boodschap uitgezonden, dat niet als radioprogramma kan worden gerekend.
Last onder dwangsom
Naar aanleiding van het onderzoek heeft het AT 23 juni 2017 voor elk van de gecontroleerde kavels een last onder dwangsom 20.000 euro per overtreding per maand per vergunning opgelegd met een maximum van 200.000 euro per vergunning. Deze wordt verbeurd verklaard als het station vanaf eind juli 2017 niet aan de regels voldoet en kan meerdere keren opgelegd worden.
Daarnaast werd met betrekking tot de ingebruikname van de frequentie in Heerenveen ook een last onder dwangsom van 2.500 euro per dag opgelegd met een maximum van 25.000.
Tijdelijke voorziening afgewezen
Waterstad FM besloot daarop bij de rechtbank een tijdelijke voorziening aan te vragen om uitstel te krijgen om aan de regels te voldoen, maar in augustus 2017 werd verzoek afgewezen. Nadat eerder al de twee kavels in de Achterhoek werden opgegeven, besloot Waterstad FM hetzelfde te doen met haar kavels in Oldenzaal, Leusden en Amersfoort. Op de frequentie Heerenveen werd ondertussen Frysk FM gestart.
Hoger beroep
Omdat Waterstad FM zich weigert neer te leggen bij de uitleg wat regiogerichtheid is en over welk gebied dit gaat, en omdat de vergunninghouder het oneens is met het opleggen van de lasten onder dwangsom, werd hoger beroep ingesteld.
Zo kwam Waterstad FM met de verwijten dat het reclame-inkomsten is misgelopen doordat het FM-kavels heeft moeten opgeven, vindt zij het termijn dat AT stelde dat weer aan de regels moest worden voldaan te kort en de lasten onder dwangsom te hoog. Tevens zou AT onrechtmatig handelen door bewijslast op te vragen bij vergunninghouder en stelt zij opnieuw dat regiogerichtheid zou moeten geleden voor het hele gebied waarin een FM-frequentie/kavel te ontvangen is (ongeacht de ontvangstkwaliteit).
Daarnaast zou de last onder dwangsom met betrekking tot ingebruikname van de frequentie in Heerenveen onterecht zijn, omdat deze op moment van opleggen al in gebruik zou zijn.
Oneerlijke concurrentie
De rechter verwierp vrijwel alle verwijten. Zo stelde zij dat het niet op voorhand onaannemelijk is dat vergunninghouder reclame-inkomsten mist door het opgeven van de FM-kavels, maar oordeelde dat de lasten onder dwangsom terecht zijn opgelegd. Doordat vergunninghouder het programma RADIONL in een groot deel van Nederland uitzond, waardoor er sprake was van een semi-landelijk format, heeft zij op oneigenlijke wijze geconcurreerd.
Daarnaast vindt de rechter het termijn waarop vergunninghouder haar frequentie in Heerenveen weer in gebruik moest hebben niet onredelijk kort. Immers hoefde er alleen maar een programma uitgezonden te worden. Aan de eis dat dit voldoende regiogericht moest zijn, hoefde pas later voldaan te worden.
Dwangsom ter voorkoming van herhaling
Ook stelde de rechter dat het niet uitmaakt of een last onder dwangsom wordt opgelegd op het moment dat aan de regels voldaan zou worden. Immers dient deze niet uitsluitend tot beëindiging van de vastgestelde overtreding, maar ook tot voorkoming van herhaling van deze overtreding in de toekomst.
Tevens is volgens de rechter niet onrechtmatig van AT om bewijslast op te vragen bij vergunninghouders, omdat deze toch al administratie bij moeten houden om te kunnen bepalen of aan de percentages regiogerichtheid wordt voldaan.
Uitspraak CBb blijft overeind
Met betrekking tot regiogerichtheid en het gebied waarvoor deze regiogerichtheid geldt verwees de rechter opnieuw naar de uitspraak van het CBb, het hoogste rechtsorgaan, en de eerdere uitspraak van de rechtbank van Rotterdam.
Tenslotte oordeelde de rechter dat de hoogte van de dwangsommen in redelijke verhouding staan tot de zwaarte van het geschonden belang en tot de beoogde werking van de dwangsommen. Deze dienen immers om vergunninghouder te prikkelen om zich te houden aan de vergunningsvoorschriften mede omdat haar businessmodel nu juist is gericht op het niet voldoen aan de programmatische voorschriften. [Radiowereld.NL]
