Serie over de duivel kluistert Russen aan de buis

Ondanks jarenlange geruchten dat Bulgakovs roman over de duivel ten tijde van het communisme zou zijn vervloekt, is er in Rusland een serie van gemaakt.

(Novum/AP) – De Russische kersttijd staat in het teken van de duivel. Ondanks jarenlange geruchten dat Michail Bulgakovs roman over de duivel ten tijde van het communisme zou zijn vervloekt, is er nu een serie van gemaakt.

Miljoenen Russen, van taxichauffeur tot arts, kijken naar de tv-bewerking van ‘De meester en Margarita’, Bulgakovs cultroman over de strijd tussen goed en kwaad. Uit kijkersonderzoek blijkt dat meer dan 55 procent van de volwassen Russen naar de eerste aflevering op 19 december heeft gekeken. Er was toen al veel publiciteit geweest op televisie en reclameborden. De serie op de staatstelevisie loopt vrijdag ten einde.

Bulgakov voltooide ‘De meester en Margarita’ op zijn sterfbed. De Sovjet-censors gaven zestien jaar lang geen toestemming de roman uit te geven. Pas nadat Sovjet-leider Khrushchev een periode van relatieve openheid had ingeluid, publiceerde een literair tijdschrift de roman in 1966. Het ging om een gecensureerde versie.

‘De meester en Margarita’ weeft drie verhaallijnen samen. In de ene plotlijn zorgt de duivel voor ophef in het Moskou van 1930. De tweede plotlijn gaat over het verraad en de kruisiging van Jezus Christus. De derde plotlijn gaat over de pogingen van twee geliefden weer bij elkaar te komen, terwijl zij door de maatschappij van elkaar worden gescheiden.

De duivel neemt de gedaante aan van de mysterieuze buitenlandse professor Woland. Heftig bespot de hoogleraar het atheïsme van het communistische systeem. Hij straft corrupte en inhalige bureaucraten en haalt een sjieke dame over een heks te worden.

Volgens Vladimir Bortko, regisseur van de tiendelige serie, is het boek voor verschillende generaties in Rusland een symbool van vrijheid. “Het was een hap frisse adem in de dode atmosfeer van de Sovjet-lectuur.” Voor veel Sovjet-burgers was Bulgakovs roman hun eerste kennismaking met de bijbel, vertelt de regisseur. Het heilige boek van de christenen werd door de communistische regering verguisd.

De roman was altijd omgeven door bijgeloof. Wijdverbreid was de opvatting dat ‘De meester en Margarita’ vervloekt was en niet kon worden verfilmd. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw is het boek al een aantal malen verfilmd, maar dat was altijd in het buitenland. Bortko zegt dat hij er moeite mee had acteurs voor zijn film te vinden.

[Novum]