Vandaag kreeg de redactie van de RadioWereld een artikel binnen van Ruud Poeze (VMZ). Hierin gaat hij nader in op de etheroorlog en de houding van de overheid hierin. Er worden rake klappen uitgedeeld. [MvD]
In de afgelopen tijd verschenen er in de krant bijdragen waarin de concurrentievervalsing door de publieke omroep werd aangehaald die nadelig zou zijn voor de commerciële zenders.
Met name de bijdrage van Frank Kalshoven laat zien dat de verhoudingen tussen de twee omroepvormen, publiek en commercieel, niet helemaal zuiver zijn.
Daarbij ging het hoofdzakelijk over Televisie.
De situatie voor de commerciële Radio is echter vele malen dramatischer.
Daar waar de onze commerciële TV collega s te maken hebben met een publieke omroep die niet alleen zwaar gesubsidieerd wordt maar ook via de STER uit de reclame ruif mee-eet (en dan ook nog het must carry” voordeel heeft op de kabel) zijn de radiostations daarnaast nog eens afhankelijk van de overheid voor de radiofrequenties. Ook bij de radio houdt de publieke omroep een aantal zenders in de lucht met programma s die net zo goed door commerciële stations gebracht worden. Dan mag Paul van der Lugt van 3FM wel beweren dat zo n 35% van de muziek van zijn zender niet bij commerciële stations als 538 wordt gedraaid, maar dan moet hij maar eens naar KinkFM of Arrow Classic Rock luisteren. Commerciële zenders met vrijwel alleen maar “andere” muziek.
Bij de verdeling van de frequenties gaat het voorkeursrecht uit naar de publieke omroepen. Die krijgen de beste frequenties die bovendien absoluut 100% dekkend moeten zijn. De commerciëlen moeten het doen met de restfrequenties Als houder van een commerciële frequentie is het mij in de aflopen jaren nu wel duidelijk geworden dat het beleid van de overheid ten aanzien van de radiofrequenties gekenmerkt kan worden als “het pesten van de commerciële radio”. Grote stations als Sky en 538 zijn in staat met een leger advocaten besluiten aan te vechten. Weer anderen nemen uit pure noodzaak hun toevlucht tot het buitenland. Zo huurt Radio Nationaal een Engelse zender om in de lucht te kunnen zijn. Uitgerekend Nederlandstalige muziek via het buitenland&. Een klein station als het mijne moet de grillen van de overheid maar gewoon accepteren. Het feit dat nog immer de commerciële radiofrequenties in het kader van Zero Base nog steeds niet zijn verdeeld is het meest tastbare bewijs van de merkwaardige verhoudingen in omroepland. En het gegeven dat Verkeer en Waterstaat kennelijk niet in staat is ook maar bij benadering aan te geven wanneer dat wel gaat gebeuren is op zijn zachts gezegd omstreden. Bedoeld of onbedoeld levert dat wel veel schade op aan de omroepen. Zo zijn van de in 1998 uitgegeven frequenties op de middengolf de meeste nog steeds niet in de lucht. Voornamelijk omdat het onverantwoord is te investeren in een project dat maar vergunning heeft voor een paar jaar uitzenden. Dat dan met een jaar wordt verlengd. En dat dan met nog een jaar wordt verlengd. En misschien straks weer wordt verlengd.
Waarom kon niet in 1998 al voorzien worden dat de vergunning voor vier jaar of langer zou gelden. Ondeskundigheid, Onbehoorlijk bestuur, Commerciële Radio Pesten?
De bescherming van de publieke omroep staat bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat nog steeds hoog in het vaandel. Zij weet zich tot nu toe gesteund door de politiek. Het lijkt er echter op dat de ambtenaren hun hand overspeeld hebben daar een meerderheid van de Tweede Kamer niet langer genoegen neemt met de argumenten die door Staatssecretaris Monique de Vries van VenW worden aangedragen. Zo bleek tijdens een hoorzitting op 4 oktober dat de informatie van de overheid over implementatie van Zero Base waardoor de Kamer werd gemaand tot een besluit over een snelle verdeling en “dus” veiling, op zijn minst niet volledig is geweest. Het recente besluit om een “A” frequentie uit de nieuwe pot voor commerciële omroepen te lichten en deze te vergeven aan Radio 1 heeft de verhoudingen nog verder op scherp gezet. Deze laatste “move” van Verkeer en Waterstaat die opvallend genoeg net na genoemde hoorzitting van 4 oktober kwam zou het zogenoemde gat van Radio 1 moeten oplossen.
Inmiddels heeft mij gedocumenteerde informatie bereikt waaruit blijkt dat er van een gat helemaal geen sprake is en dat dit slechts berust op een technologisch misverstand. De Staatssecretaris weet dit ook . Maar toch: de 98.9 gaat naar Radio 1: dan kan er slechts een argument overblijven: commerciële omroep pesten.
Om het vermeende huidige gat van Radio 1 te dichten wordt een loodzwaar middengolfnet (1008 + 891 kHz) ingezet; of hoe sla je een mug met een olifant dood. Ook hier kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat het alleen maar gaat om het afhandig houden van goede frequenties voor commerciële radiostations.
Over middengolf gesproken: daar waar er voor FM in het kader van het Zero Base veel problemen moeten worden opgelost waardoor er mede door obstructie van de overheid, nog steeds geen verdeling van FM frequenties kan plaatsvinden, zijn er voor AM gewoon geen technische problemen. De verdeling daarvan had allang kunnen plaatsvinden. Ook blijkt er geen enkele belemmering te zijn de verdeling van FM en Middengolffrequenties uit elkaar te halen. Ook hier lijkt de Kamer op het verkeerde been te zijn gezet.
Al met al denk ik dat de overheid voldoende brevet van onvermogen heeft afgegeven om de verdeling van radiofrequenties nog tot een goed einde te brengen. Gekoppeld aan de concurrentievervalsing lijkt het vrijwel onvermijdelijk de verdeling van radiofrequenties uit te besteden aan een derde onafhankelijke partij. Dat zou desnoods een privaat bedrijf kunnen zijn dat gespecialiseerd is in juridische en zakelijke verhoudingen. Deze kan zich laten ondersteunen door Nozema en Broadcast Partners: de twee bedrijven die alle kennis in huis hebben over frequenties. Om een tijdrovende wetswijziging te voorkomen zou de Kamer het Kabinet kunnen dwingen de ministeries van Ven W maar ook dat van OCW opdracht te geven de verdeling uit te besteden. Formeel blijven beide ministeries dan verantwoordelijk maar het is ze geraden zich niet meer inhoudelijk met de invulling te bemoeien.
Ondertussen zouden de commerciële radio omroepen ook zelf eens de hand in eigen boezem kunnen steken en proberen met een meer algemeen standpunt te komen over de mogelijke verdeling van frequenties waarbij zowel met de belangen van bestaande stations als nieuwkomers rekening wordt gehouden. Veilen, waarbij de bestaande stations hun frequenties kwijt raken, of een vergelijkende toets waarbij bestaande stations meer kans hebben om in de ether te blijven. De zaak op straat uitvechten en daarbij telkens, al naar gelang, Tweede Kamerleden en ambtenaren proberen voor je karretje te spannen, lijkt niet erg productief. Bovendien geeft dat de overheid feitelijk vrij spel om uiteindelijk gewoon te doen wat zij zelf wil. Dan zijn er alleen maar verliezers.
Ruud Poeze
Oprichter VMZ,
Vereniging Middengolfzenders
Nadere informatie:
Frank Kalshoven is columnist voor de Volkskrant, en hij geeft iedere zaterdag zijn visie op een aantal economische onderwerpen in ‘Het spel en de knikkers’ in het economie katern van de Volkskrant. In één van zijn recente columns kreeg de publieke omroep de wind van voren.
Overigens stond in de laatste Adformatie weer een artikel, dit maal over het Omroepcongres. Ook hierin staat de aloude vete tussen de publieke en commerciële omroepen beschreven, dit maal voornamelijk op TV-gebied. Dit is aangeraden leesvoer voor iedereen die nog niet helemaal weet hoe de verhoudingen liggen. [MvD]
Opinie berichten
Dit opinie artikel van de RadioWereld is niet geschreven door de redactie, en de redactie is dan ook niet verantwoordelijk voor de inhoud. Dit artikel geeft echter wel de mening van een betrokken partij uit de RadioWereld weer. Ingezonden artikelen met een duidelijke subjectieve inhoud als opinie artikel worden geplaatst, zodat de lezer van deze site zelf de opinie artikelen door kan lezen en een eigen mening kan vormen.
Mensen die -op wat voor manier dan ook- in het mediawereldje zitten kunnen hun eigen opinieartikelen doormailen. De redactie behoud zich het recht voor artikelen te weigeren. [M / 26 Oktober 2001]
