In deze nieuwe reeks wordt om de paar weken een andere Duitse deelstaat en zijn radiolandschap voorgesteld. In Duitsland heb je net als in Nederland publieke, commerciële en lokale omroepen. Het verschil is dat deze alleen in één (of soms twee) deelstaten uitzenden, wat dus ook voor de publieke omroepen geldt. Terwijl dus de Engelse BBC in heel Groot-Brittannië uitzendt, Radio France in heel Frankrijk en de NOS in heel Nederland, is er vaak één publiek net (en div. commerciële netten) voor elke deelstaat apart, dat wil zeggen, elk ‘Bondsland’ heeft zijn eigen 3fm enz. Je kunt dus op een reis van bijvoorbeeld Hamburg naar Munchen niet naar dezelfde zender blijven luisteren, maar je hebt tevens in elke deelstaat met een ander publiek stel te maken.
Er zijn ook twee publieke stations met vooral informatieve en culturele programma’s (Deutschlandfunk en Deutschlandradio) die landelijk voor heel Duitsland uitzenden, deze zijn echter niet overal via de FM te ontvangen en spelen bij de luistercijfers geen rol.
Duitsland bestaat dus net als Nederland uit publieke en commerciële omroepen. Duitsland telt echter acht publieke omroepen met totaal ongeveer 55 stations.
Er zijn bovendien op dit moment ca. 190 commerciële zenders, ongelijkmatig verdeeld over de uitzendgebieden in de div. deelstaten.
Er is maar een vijftal commerciële zenders voor héél Duitsland, deze beschikken echter nauwelijks over ether frequenties, en zijn alleen maar op de kabel te vinden of via de Astra satelliet en spelen geen rol.
Er is ook lokale omroep afhankelijk van de mogelijkheden (=wetgeving) in de resp. deelstaat)
De mdr (Mitteldeutscher Rundfunk) is – zoals de naam zegt – de publieke omroep voor Midden-Duitsland, dit is de historische benaming voor de regio Halle en Leipzig en wijde omgeving, want vóór de oorlog lag dit gebied geografisch gezien midden in Duitsland.
De mdr is dus voor de ‘middenduitse’ deelstaten, dat zijn Thüringen, Saksen-Anhalt en Saksen.
Het aanbod is in alle deelstaten min of meer gelijk, alleen het eerste net is opgesplitst in drie edities, dus voor elk van de drie deelstaten een.
Opvallend is tevens dat de stations van de mdr geen nummer hebben (dus niet zoals in NL met Radio1, Radio2, of zoals we het in de andere deelstaten zagen met SWR1, SWR2, of hr1, hr2, hr3 enz.)
mdr 1 – Radio Thüringen (alleen in Thüringen)
mdr 1 – Radio Sachsen (alleen in Saksen)
mdr 1 – Radio Sachsen Anhalt (alleen in Saksen-Anhalt)
mdr – Figaro (in alle drie deelstaten)
mdr – Info (in alle drie deelstaten)
mdr- Jump (in alle drie deelstaten)
mdr – Sputnik (alleen in Saksen-Anhalt en regio Leipzig/Saksen)
mdr – Sorbische Omroep (alleen in het oosten van Saksen)
Vandaag kijken we echter alleen naar Saksen: een deelstaat met een rijk verleden en veel historische plaatsen zoals de steden Dresden, Chemnitz of de WK-stad Leipzig.
A.) publiek
• mdr 1 – Radio Sachsen
Muziek en nieuws uit Saksen en voor Saksen.
• mdr – Figaro
Klassieke muziek en cultuur, qua inhoud vergelijkbaar met NOS Radio4.
• mdr – Info
De nieuws en actualiteitenzender van de mdr. Doorlopend nieuws, weer, financieel economisch nieuws, actualiteiten, achtergronden. Vergelijkbaar met het Franse ‘France-Info’. Is ook via de middengolf te ontvangen.
• Jump, heette vroeger mdr-Life, nu alleen nog ‘Jump’ (zonder de toevoeging ‘mdr’)
Anders als de naam misschien laat vermoeden is dit geen typisch jongeren station, wél een zender voor jonge volwassenen, vergelijkbaar met hr3 in Hessen of 3fm in NL.
• mdr – Sputnik (alleen in Leipzig en omgeving)
Het oude jongerenstation van voorm. Oost-Duitsland (DDR), nu onder beheer van de mdr, meer over de geschiedenis van dit station in de volgende editie.
• mdr – Sorbische Omroep (Bautzen)
Een lokale bijzonderheid: Het Sorbisch is (net als Pools en Tsjechisch) een West-Slavische taal en wordt gesproken in de Lausitz (Łužica), een gebied in het oosten van Saksen en het zuidoosten van Brandenburg. De taal heeft circa 60.000 sprekers, en wordt onderverdeeld in twee varianten: Het Oppersorbisch gesproken rond de stad Bautzen (Budyšin), en het Nedersorbisch rond Cottbus (Chośebuz). Deze beide steden zijn de culturele centra van de Sorben, al wonen de sprekers van de taal juist in de omringende dorpen en niet in deze steden zelf. Hoewel in de stad Bautzen in Oost-Saksen zelf dus weinig Sorbisch te horen is, is het Sorbisch er opvallend aanwezig, in straatnaamborden, op winkels en zelfs in sommige markten op prijskaartjes en kassabonnen. Er is een Sorbisch restaurant en ook de studio van de publieke mdr met zijn Sorbischtalige redactie is in de stad gevestigd: Er is dagelijks een drie uur lang ochtendprogramma met nieuws en actualiteiten in het Sorbisch incl. Sorbische pop (!) en volksmuziek. En div. andere uitzendingen.
B.) commerciële radio
In de deelstaat zijn er drie “landelijke” kavels, wil zeggen voor heel de deelstaat en twee kavels met zgn. “city-radio’s” die niet dekkend in heel Saksen te zijn ontvangen, maar alleen in een aantal (grote) plaatsen in Saksen en die lokale edities hebben.
RADIO PSR
De eerste „Privatradio“ van/voor heel Saksen startte op 1.7.1992 en draait sindsdien de “Superhits für Sachsen” vanuit Leipzig.
Hitradio RTL – Wir Sind Sachsen
Vroeger Hitradio Antenne Sachsen, en daarvoor Antenne Sachsen genoemd; na een nieuwe naamwijziging heet men sinds 12.7.2004 Hitradio RTL Saksen en zendt vanuit Dresden voor heel Saksen.
R.SA SACHSEN
R.SA draait goude ouwe uit de jaren 60, 70 en 80, heette vroeger oldie.fm, studio in Leipzig.
C.) lokale commerciële radio:
Zoals net gezegd, twee kavels voor zgn. ‘city-radios’s’:
De groep “Saksenfunkpakket” (Sächsischer Lokalrundfunk, SLP) is een dakorganisatie en heeft een 5-tal zenders in 5 plaatsen in de deelstaat Saksen:
Radio Chemnitz 102.1
voor de stad Chemnitz in West-Saksen en omgeving.
Radio Dresden 103.5
voor de hoofdplaats van de deelstaat en haar omgeving.
Radio Lausitz 107.6
voor de regio Lausitz en Nedersilesië in Oost-Saksen.
Radio Leipzig 91.3
voor de stad en regio Leipzig. Motto: “Hit für Hit ein Hit.”
Radio Zwickau 96.2
voor de stad Zwickau (waar ooit de Trabant auto’s werden gebouwd…)
De andere groep is voor de trouwe lezer van deze reeks een oude bekende: de Franse NRJ groep, die ook in België (o.a. Luik, Brussel…) en alle grotere Franse steden in de ether is; en die we al in o.a. Stuttgart, München en Neurenberg tijdens onze reis tegenkwamen:
In Saksen heeft men een viertal “European Hit Radio’s”:
Energy Leipzig/Halle
Energy Dresden
Energy Chemnitz
Energy Zwickau
Andere:
Elsterwelle
Vanuit Hoyerswerda (in Oostsaksen) zendt de Elsterwelle. De naam verwijst naar een plaatselijk riviertje met de naam “Elster”, buiten de eigen zendtijden wordt het programma van R.SA (zie boven) overgenomen.
Radio Erzgebirge 107,7
het middelgebergte „Erzgebirge“ heeft sinds 2001 zijn eigen station.
Radio Novum
Radio Novum is een zender voor de stad Midweida en omgeving met muziek en veen prijzen te winnen.
RADIO WSW
Sinds 4.7.2000 is Radio WSW in de regio Weißwasser (Noordoost-Sachsen) in de ether te beluisteren.]
Vogtland Radio
Vanuit de stad Plauen via drie frequenties in de regio “Vogtland” te beluisteren.
D.) niet commerciële radio / alternatieve radio:
COLORADIO
Een alternatief station in/uit Dresden mag elke donderdag 4 uur op de frequentie van Energy uitzenden.
MEPHISTO 97,6
Heeft niets met schoenen te maken, maar is de studentenradio van de universiteit Leipzig.
RADIO BLAU
Radio Blau (zoals de kleur ‘blauw) is een alternatieve radio voor Leipzig, zendt maar een paar uur per week uit.
RADIO T
Radio T is de alternatieve Radio voor Chemnitz en deelt de frequentie met R.SA.
De lijst is niet kompleet.
E.) andere/buitenland:
– Sinds een aantal jaren is ook de Tsjechische Omroep (Ceský Rozhlas) op de FM tussen 87,5 en 108 MHz te vinden. In delen van het zuidelijke Saksen zijn de publieke zenders uit Praag (Cro1 Radiozurnál, Cro2, Cro3 Vltava) en div. lokale stations te ontvangen, echter allemaal uitsluitend in het Tsjechisch.
– Ook de Poolse publieke omroep “Polskie Radio” verliet begin jaren 90 het oude OIRT – FM band tussen 65,8 en 74 MHz en wisselde naar ‘onze’ steek tussen de 87,5 t/m 108 FM.
De publieke Poolse Radio is in de Oberlausitz en in Nedersilesië in Oostsaksen te ontvangen met zijn programma’s Jedynka (=Radio 1), Dwójka (=Radio 2), Trójka (=de ‘3FM’ van Polen), en Radio ‘BIS’. Tevens zijn er diverse landelijke commerciële omroepen uit Polen te ontvangen zoals RMF FM en Radio Zet.
– En tot slot zijn ook de twee publieke stations met vooral informatieve en culturele programma’s (Deutschlandfunk en Deutschlandradio) die landelijk voor heel Duitsland uitzenden op diverse plaatsen op FM in de ether te ontvangen, de laatstgenoemde zelfs met complete dekking in Saksen.
Volgende keer: Saksen-Anhalt en het verhaal van de jongerenzender “mdr-Sputnik” die ooit onder de naam “DT64” de nationale jeugdzender voor heel de voorm. DDR was. [BK/Radio.NL]
Zie ook:Het radiolandschap in Duitsland (1) Noordrijn Westfalen
Zie ook:Het radiolandschap in Duitsland (2) Rijnland-Palts
Zie ook:Het radiolandschap in Duitsland (3) Baden-Württemberg
Zie ook: Het radiolandschap in Duitsland (4) Saarland
Zie ook: Het radiolandschap in Duitsland (5) Hessen
Zie ook:Het radiolandschap in Duitsland (6) Thüringen
Zie ook:Het radiolandschap in Duitsland (7) Beieren
Zie ook:Het radiolandschap in Duitsland (8) Saksen
