De nationale en internationale pers verzamelen zich dinsdagochtend bij de streng beveiligde rechtbank in Amsterdam-Osdorp voor de uitspraak in de zaak tegen Mohammed Bouyeri. Hij heeft verklaard op 2 november cineast Theo van Gogh te hebben vermoord. Onder meer de Arabische nieuwszender Al-Jazeera en de Franse krant Le Monde doen verslag.
Officier van justitie Frits van Straelen heeft twee weken geleden een levenslange gevangenisstraf geëist tegen Bouyeri. Ook zou de verdachte het actief en passief kiesrecht ontnomen moeten worden. Bouyeri wordt naast de moord op Van Gogh verdacht van poging tot moord op agenten en omstanders. Bovendien zou hij het werk van VVD-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali hebben belemmerd door haar met de dood te bedreigen. Het Openbaar Ministerie (OM) stelt dat Bouyeri dit alles met een ’terroristisch oogmerk’ heeft gedaan.
De 26-jarige Bouyeri moet dinsdag het vonnis aanhoren in de rechtbank. Evenals tijdens de inhoudelijke behandeling van de zaak, eerder deze maand, weigert hij uit vrije wil voor de rechter te verschijnen. De rechters hebben een zogeheten bevel tot medebrenging ondertekend, dat de verdachte verplicht te komen. Een reden voor het bevel is niet gegeven.
Als de rechtbank in Amsterdam besluit een levenslange gevangenisstraf op te leggen aan Bouyeri, is dat een van de weinige keren in het Nederlandse strafrecht dat iemand niet meer vrijkomt na het plegen van een enkelvoudige moord. Zo kreeg Volkert van der Graaf, de moordenaar van politicus Pim Fortuyn, achttien jaar cel. In april werd de Duitser Roedolf B. wel tot levenslang veroordeeld voor de moord op een agent in Enschede en poging tot moord op twee anderen.
Het is nog de vraag of Bouyeri in hoger beroep gaat als hij wordt veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Hij heeft de verantwoordelijkheid voor onder meer de moord op zich genomen. De verdachte zegt gehandeld te hebben vanuit religieuze gronden. Zijn advocaat Peter Plasman mocht van Bouyeri geen verweer voeren tijdens de rechtszaak.
De raadsman stelt dat zijn cliënt de volledige verantwoordelijkheid heeft genomen. “Hij zou het dan ook laf vinden om met een verweer te proberen de strafmaat te verlagen”, zei Plasman in een uitzending van Nova op 12 juli. De advocaat zei toen ook nog niet te weten of hij in hoger beroep gaat bij een veroordeling tot levenslang. “Daar moet ik nog over overleggen met mijn cliënt. Maar ik heb hem goed beluisterd en in zijn verhaal ligt een beetje besloten dat hij wil dat de zaak heel snel afgelopen is.” Plasman was maandag niet bereikbaar voor commentaar.
Hoogleraar islamitisch recht Ruud Peeters stelde maandagavond in Netwerk dat Bouyeri sinds januari 2003 stapsgewijs is geradicaliseerd. Volgens hem begon dit met het verwerpen van de normen en waarden in de westerse wereld. Uiteindelijk is de verdachte gaan oproepen tot geweld tegen iedereen die de islam beledigt. Peeters baseert zijn opvattingen mede op 150 radicale geschriften en teksten die in het huis van Bouyeri zijn gevonden.
De uitspraak in de zaak begint dinsdag om 10.00 uur. De NOS doet vanaf 09.55 uur verslag. De uitzending is niet helemaal live. Omwille van de privacy worden delen gecensureerd. Dit ging overigens tijdens de inhoudelijke behandeling, die ook op televisie werd uitgezonden, niet helemaal goed. Zo waren de namen van enkele getuigen te horen. Zij hebben daarop volgens Trouw ‘geschokt’ gereageerd en vrezen voor represailles van sympathisanten van Bouyeri. [Novum/Radio.NL]
