Voor een aantal radiostations in Noord-Duitsland is de maand december een speciale ‘feestmaand’. Niet allen vanwege kerst en oud en nieuw, maar ook omdat zij dan hun verjaardag vieren. Maarliefst drie radiostations vieren namelijk hun twintigste verjaardag. Op 31 december 1986 gingen de commerciële radiostations ‘Radio ffn’ in de deelstaat Nedersaksen en ‘Radio Hamburg’ van start, terwijl op 1 december van dat jaar de publieke zender ‘Radio Bremen Vier’ met haar uitzendingen begon.
Bremen Vier
Lange tijd beschikte de publieke omroep Radio Bremen maar over drie radiostations, die eigenlijk van alles wat brachten: schlager, pop, oldies, klassiek, cultuur en informatie. Een echte zender voor jongeren was er destijds niet. Weliswaar had Radio Bremen wel enkele jongerenprogramma’s, maar die werden voornamelijk uitgezonden door ‘Radio Bremen 1 – Hansawelle’.
Pas in 1986 kwam er verandering in deze situatie. Radio Bremen kreeg namelijk de beschikking over FM-frequenties in Bremen en het noordelijker gelegen Bremerhaven voor een vierde radiostation. Op 1 december 1986 om 9.05 uur ging dan ook Radio Bremen Vier van start. Een station dat zich met overwegend rockmuziek grotendeels op jongeren richtte. De eerste plaat die door het station gedraaid werd was ‘Popmuzik’ van M.
Opvallend was dat Bremen Vier in eerste instantie niet de gehele dag uitzond. Zo werd ’s ochtends voor 9 uur het programma van Bremen 1 overgenomen, terwijl ’s nacht het gemeenschappelijke programma ‘ARD Nachtrock’ (tegenwoordig ARD Popnacht). Pas in 1989 kwam hier verandering in. Toen ging Bremen Vier ook een eigen ochtendshow uitzenden. De ARD Popnacht is echter nog steeds ‘s nachts op de zender te horen.
In september 1992 ging Bremen Vier geheel op de schop en werd het station grotendeels gemoderniseerd. Zo kreeg het station onder andere een uitgebreidere servicefunctie en werd het muziekformat uitgebreid met pop en dance.
Radio Hamburg
1986 was ook het jaar dat de publieke omroep NDR flinke concurrentie kreeg. Zo ging in dat jaar het commerciële radiostation ‘RSH’ al van start in deelstaat Sleeswijk-Holstein, maar later dat jaar werd commerciële radio ook in de andere deelstaten waar de NDR actief was toegestaan. Op 31 december 1986 om 11 uur ging in Hamburg dan ook het commerciële radiostation ‘Radio Hamburg’ van start. De eerste plaat die deze zender draaide was ‘Glory Days’ van Bruce Springsteen.
Vanaf de eerste dag zette Radio Hamburg al een duidelijk format neer. Onder het mom van ‘Der Mix macht’s’ zond het station actuele hits uit, afgewisseld met hits van de afgelopen tien jaar. En met succes, want sinds 1993 is Radio Hamburg, ondanks toegenomen concurrentie, de best beluisterde radiozender in de stad.
Een persoon die al twintig jaar als rode draad door de geschiedenis van Radio Hamburg loopt is John Ment. Als sinds dag één is Ment werkzaam bij het station, zowel op de zender zelf als achter de schermen. Sinds enige jaren is hij presentator van de ochtendshow van Radio Hamburg.
Radio ffn
In Nedersaksen kreeg de NDR volop concurrentie van ‘Radio ffn’ (Funk und Fernsehen Nordwestdeutschland), dat eveneens op 31 december 1986 van start ging. Om klokslag 12 uur ’s middags werd dan ook de eerste plaat ingestart: ‘Walk like an egyptian’ van de Bangles.
In tegenstelling tot Radio Hamburg koos Radio ffn voor een minder toegangkelijk format. Naast bekende pop- en rockplaten, waren er namelijk ook een flink aantal minder bekende platen te horen op de zender. In de avonduren waren dan ook diverse specialistische programma’s als ‘Sonic Soul’, ‘Monday Evening Rockshow’, ‘French Connection’ en ‘Nightline’ te horen. In het weekend waren programma’s als ‘Grenzwelle’ en de comedyshow ‘Frühstyxradio’ te horen.
Daarnaast besloot Radio ffn meer radio op het ‘randje’ te maken, waarmee het station zich meteen flink afzette tegen de NDR. Deejays hadden veelal een uitgesproken mening, maar ook op journalistiek gebied zocht ffn de grenzen op. Zo presenteerde een verslaggever van de zender het in 1987 om één van de ministers van Nedersaksen ‘corrupt’ te noemen. Een jaar later kwam het station wederom in het nieuws. De stad Gladbeck werd toen namelijk opgeschrikt door een gijzeling in een bank waarbij uiteindelijk drie doden vielen. Radio ffn kreeg het echter voor elkaar om één van de gijzelnemers live op de radio te interviewen, terwijl hij z’n gijzelaars onder schot hield. Het voorval leverde veel publiciteit op, maar achteraf gezien zegt het station dat dit meer gezien kan worden als ‘dieptepunt’ uit de geschiedenis van de zender.
Desondanks was Radio ffn behoorlijk succesvol, want in 1989 scoorde het station een marktaandeel van ruim 30%. Helaas wist het station dit succes niet voort te zetten. Begin jaren ’90 kreeg ffn namelijk concurrentie van ‘Antenne Niedersachsen’ (nu Hit-Radio Antenne), dat wel gelijk van start ging met een duidelijk format, namelijk schlagers en oldies. Ook de publieke popzender NDR 2 kreeg halverwege de jaren ’90 een metamorfose en veranderde in een popzender met een duidelijk profiel. Het gevolg was dat ffn haar marktaandeel in een rap tempo zag dalen.
Om het station van de ondergang te redden, werd in 1996 besloten om het roer flink om te gooien. Radio ffn werd dan ook omgebouwd tot duidelijke muziekzender met vooral ‘Superhits der 80er und 90er’. De meeste specialistische programma’s werden dan ook van de zender gehaald. En met succes, want de luistercijfers stegen weer.
Momenteel is ffn met een marktaandeel van circa 13% de derde zender in Nedersaksen (alleen NDR 1 Niedersachsen en NDR 2 zijn groter) en is het geenszins meer te vergelijken met het ffn van 20 jaar geleden. Desondanks lijkt het station hier en daar weer wat afstand te nemen van het strakke hitformat. Sinds 2004 zendt ffn weer meerdere keren per jaar een aflevering van ‘Frühstyxradio’ uit, zoals afgelopen zondag ook weer het geval was. Daarnaast brengt de zender ook veel andere comedy. Een aantal nachten per week zendt ffn zelfs luisterboeken uit op de radio. [RS/Radio.NL]
