De Britse radiostations BBC Radio 1 en 2 zijn deze maand exact 40 jaar in de lucht. Op 30 september 1967 startten beide radiostations met hun uitzendingen, waarmee de BBC antwoordde op de mateloze populariteit van zeezenders als Radio Caroline en Radio London. De concurrentie hoefde de BBC echter niet aan te gaan met de zeezenders, want anderhalve maand daarvoor werden zij wettelijk verboden. Commerciële radio daarentegen werd pas in 1973 toegestaan. Tot halverwege de jaren ’90 was Radio 1 dan ook verruit de populairste zender, tegenwoordig is Radio 2 dat. Radio.NL blikt in vier delen terug op het rijke verleden dat beide zenders hebben. Vandaag deel 1: De start
De start
Tot 30 september 1967 kende de BBC drie landelijke radiostations: De Home Service, de Third Programme en de Light Programme. De Light Programme bracht een mix van entertainment en muziek van de afgelopen 30 jaar. Doordat de zeezenders in augustus 1967 door de Britse overheid definitief het zwijgen waren opgelegd, besloot de BBC haar radiostations te reorganiseren. De omroep hoopte hiermee deels mee te kunnen liften van de populariteit waarvan de zeezenders genoten. De Light Programme werd daarom opgesplitst in twee stations. BBC Radio 1 en BBC Radio 2.
BBC Radio 1 werd een echte popzender, terwijl Radio 2 een middle of the road station werd met een mix van softpop, folk, country, jazz, licht klassiek en oldies.
Op 29 september 1967 staakte de Light Programme definitief haar uitzendingen, waarna de volgende dag om klokslag 7 uur Radio 1 van start ging op de middengolffrequentie van de Light Programme (1214 AM ofwel 247 meter). Tony Blackburn was de eerste deejay die op de zender te horen was met zijn ochtendshow. De eerste plaat die te horen was op de kersverse popzender was ‘Flowers in the rain’ van The Move.
Ondertussen ging op de FM-frequenties en de langegolf frequentie van de Light Programme Radio 2 van start met het programma van Paul Hollingdale.
Radio 1 populair
Doordat BBC Radio 1 qua format het dichtst aansloot bij de zeezenders groeide de zender dan ook uit tot de ‘nation’s favorite’. Dit kwam mede doordat een goot aantal populaire deejays van de zeezenders hun onderkomen hadden gevonden bij Radio 1. Met de start van Radio 1 maakte de Beeb tevens voor het eerst gebruik van ‘Amerikaanse’ radiojingles, want het pakket was geproduceerd door PAMS in Dallas.
In 1973 besloot Radio 1, onder druk van de komst van de commerciële radio, het nieuws anders te gaan brengen dan men tot nu toe gewend was van de BBC. In september debuteerde namelijk ‘Newsbeat’ met Ed Stewart, waarin het nieuws luchter werd gepresenteerd. In eerste instantie betrof het twee uitzendingen per dag, namelijk om 12.30 en 16.30 uur, maar later werd dit uitgebreid naar elk uur. In Nederland kreeg Newsbeat pas in 2000 navolging in de vorm van het ‘3FM Nieuws’.
24 uur per dag
Ondanks dat Radio 1 verreweg het populairste radiostation was, deed Radio 2 het ook niet slecht. De zender scoorde namelijk goed in haar eigen doelgroep, de vijftig plussers. Daarnaast introduceerde Radio 2 eind jaren ’70 iets, wat nu eigenlijk heel gebruikelijk is. De zender ging namelijk als eerste landelijke zender in het Verenigd Koninkrijk 24 uur per dag uitzenden. Net als in Nederland gebruikelijk was, staakten ook de Engelse zenders ’s nachts hun uitzendingen. Radio 2 bracht daar op 27 januari 1979 verandering in, door ’s nachts het programma ‘You and the night and the music’ uit te zenden. Radio 1 startte pas in 1991 met 24 uur per dag uitzenden.
Van AM naar FM
Lange tijd was Radio 1 de enige zender van de BBC dat niet beschikte over FM-frequenties. Luisteraars dienden dus genoegen te nemen met het geluid van de middengolf, eerste de 1214 AM en later 1053 en 1089 AM. Desondanks waren een aantal programma’s van Radio 1 wel degelijk via FM te ontvangen. Vanwege het krappe budget dat de BBC had, deelden Radio 1 en Radio 2 in de jaren ’60 en ’70 een groot aantal programma’s.
In 1988 waren eindelijk alle programma’s van BBC Radio 1 in FM-stereo te beluisteren. Dankzij de verplaatsing van de politieband kreeg de zender de beschikking over de FM-frequenties tussen 97 en 99 FM. Om dit te promoten werd de naam korte tijd later verandert van Radio 1 in 1FM. Desondanks gingen de uitzendingen via de middengolf gewoon door. Pas op 1 juli 1994 kwam hier verandering in en werden de uitzendingen via de middengolf gestaakt.
Podcast
Dit artikel is ook als podcast te downloaden. Voeg radio.nl/podcast toe aan uw programma en luister mee. De mp3 met leuke fragmenten is ook HIER (handmatig) te downloaden. [RS/Radio.NL]
