Het landelijke radiostation 100%NL stond in de regionale pers in Twente de afgelopen weken flink in de belangstelling. Voor het eerst in de Nederlandse radiogeschiedenis heeft een legaal radiostation een illegale zender rechtstreeks aansprakelijk gesteld voor het storen van zijn signaal. De piraat ‘Firma Marantz’ uit Albergen heeft een schadeclaim van bijna 5.000 euro aan z’n broek gekregen. 100%NL geeft de radiopiraat twee weken de tijd om een kwart van dit bedrag te voldoen. Gebeurt dat niet, dan stapt 100%NL naar de rechter om het volledige schadebedrag af te dwingen.
Op websites van de regionale pers in Twente, maar ook op fora van radiopiraten zelf, wordt er flink gediscussieerd over de opmerkelijke stap van 100%NL. Er blijkt veel onduidelijkheid te zijn over de genomen maatregel. Radio.NL sprak daarom met Herbert Visser van 100%NL voor wat verduidelijking.
Piraten zijn er toch al heel lang?
Ja, radiopiraten bestaan al meer dan 60 jaar. Maar daar gaat het niet om. 100%NL is beslist geen klopjacht begonnen op radiopiraten. Dat is ook onze taak niet. Wij pakken alleen radiopiraten aan die ons storen. Wij zijn een bedrijf dat afhankelijk is van zijn distributie, en onze distributie is nu eenmaal ons zendbereik. Een piraat die één van onze FM-zenders stoort, komt direct aan ons bedrijf. Bovendien vinden we het onze plicht storingen op ons zendbereik tegen te gaan. Van ons mag worden verwacht dat wij dat stapje extra zetten om ervoor te zorgen dat de 1.6 miljoen luisteraars die 100%NL wekelijks heeft, ongestoord naar ons kunnen blijven luisteren.
Maar andere radiozenders hoor je nooit over storingen door piraten!
Dat is me ook opgevallen, maar kennelijk interesseert het hen niks dat ze herhaaldelijk onbeluisterbaar worden gemaakt in ontvangstgebieden waarin honderdduizenden mensen wonen, want over dit soort aantallen praten we. Wij ondernemen er in ieder geval wel actie op, omdat onze luisteraars en onze adverteerders dat van ons mogen verwachten.
Er zijn meerdere landelijke en regionale zenders, zowel publiek als commercieel, die zeer ernstig worden gestoord door radiopiraten. Vooral in Noord- en Oost-Nederland gebeurd dat. En je kunt met je programma nog zo knokken voor je luisteraars, maar als je luisteraars je programma niet kunnen ontvangen, dan heb je niks aan al je inspanningen. 100%NL zorgt er dus ook langs andere wegen voor dat ons programma de luisteraars kan bereiken.
Maar waarom komen jullie nu met een schadeclaim tegen een piraat?
Die claim is niet plotseling uit de lucht komen vallen. In vooral het noorden en oosten van Nederland is al een tijdlang een soort wapenwedloop aan de gang tussen radiopiraten onderling. Piraten hebben zich verzameld in zogenoemde ‘teams’. Waar vroeger iedereen individueel een paar uurtjes in de week uitzond vanaf een zolderkamertje, heb je tegenwoordig ook groepen van 30 tot 50 man die ieder 100 euro per maand lappen voor hun radiopiraat. Hun doel is niet zozeer een mooi programma maken, maar simpelweg ‘iets doen wat niet mag’. Ze bouwen illegaal een grote tent op, organiseren daarin een illegaal feest en zetten er ook nog eens een illegale zendmast naast die het liefst zo ver mogelijk te ontvangen is. Dus driedubbel illegaal als het ware.
In het noorden en oosten van Nederland zijn er ook bedrijven die zendmasten verhuren compleet gemonteerd op aanhangwagens. De uitschuifbare zendmast hoeft dan nog maar alleen te worden gereden naar de plek waar de piraat ‘m wil hebben. Zo’n team huurt dan voor bijvoorbeeld een week een mast van 60 tot 80 meter hoog vol met zendantennes, sluit daar hun eigen zeer sterke FM-zender op aan en vervolgens blaast men een flink stuk Nederland door. Maar door de hoge mast en het enorme zendvermogen zijn storingen op het zendbereik van legale stations vaak onvermijdelijk.
Net als veel andere radiozenders begon ook 100%NL daar een beetje last van te krijgen. In het afgelopen jaar heb ik herhaaldelijk via websites die veel door radiopiraten worden bezocht oproepen geplaatst om de frequenties van 100%NL met rust te laten. Ook zijn 100%NL medewerkers, onder wie ik zelf, bij radiopiraten die ons stoorden langs gegaan om hen te vragen om op een andere frequentie te gaan uitzenden. En ook regionale kranten en omroepen die in gebieden uitzenden waarin veel radiopiraten actief zijn hebben aandacht besteed aan onze oproepen om ons niet te storen.
Veel radiopiraten hebben onze oproepen ter harte genomen en zijn inderdaad op andere frequenties gaan uitzenden waardoor wij geen last meer van hen hadden. Maar er zijn altijd piraten bij die denken: “schijt aan”. Wat ze zien is dat op de frequentie 94.3 Mhz je in Overijssel inderdaad een flink eind met je illegale zender kunt komen, alleen gaat dat dan wel ten koste van het bereik van onze zender op de 94.2 in Drenthe. En dat accepteren we niet langer. We kunnen niet altijd vriendelijk blijven. Er is genoeg gewaarschuwd, nu ondernemen we actie.
In de discussiefora van etherpiraten.com is men verbolgen over het feit dat een ouder echtpaar de claim zou hebben gekregen en niet de piraat zelf.
Op het moment dat iemand met z’n volle verstand erin toestemt dat op z’n stuk grond illegaal een hoge zendmast wordt gebouwd om daar vervolgens illegaal mee uit te zenden, dan moet ie beseffen dat hij of zij dan ook volledig verantwoordelijk kan worden gehouden voor de storingen mochten die zich voordoen. De politie laat iemand die doelbewust een wietplantage in z’n huis heeft laten aanleggen ook niet vrijuit gaan, ook al heeft men de apparatuur niet zelf bediend.
Als de vrouw op wiens naam de zendlocatie staat zo onschuldig is, dan lijkt het me dat juist de piraten moeten worden aangekeken. Zij weten waarschijnlijk als geen ander wat voor risico’s je loopt met illegaal zenden en gaan vermoedelijk juist daarom bij iemand anders thuis zitten en niet bij hen zelf. In ieder geval hoop ik voor die mevrouw dat de daadwerkelijke radiopiraten zo flink zijn om de door ons opgelegde schadeclaim te betalen.
Het is overigens geen ouder echtpaar maar een wat jongere mevrouw die te boek staat als eigenaresse van de door Firma Marantz gebruikte zendlocatie. Zij heeft de schadeclaim gekregen.
Denk je dat een rechter de claim zal toewijzen, want de schade is toch niet exact te meten?
Ja, ik denk dat –mocht het zover komen- een rechter wel een schadebedrag zal toewijzen. Je hebt ook gelijk dat de schade niet exact te meten is, maar dat hoeft ook niet.
Er zijn veel gevallen geweest waarbij de schade niet exact viel vast te stellen, maar waarbij rechters toch schadebedragen hebben toegewezen. Stel iemand rijdt een student aan en de student moet een jaar revalideren voordat hij weer de oude is. Dan kan hij ook een jaar niet naar school en betreedt hij de arbeidsmarkt een jaar later. Wat is de exacte schade die deze student heeft geleden? Valt gewoonweg niet uit te rekenen. Maar ondertussen is wel duidelijk dat de student veel schade heeft geleden.
Zo geldt dat hier ook. Wij zijn voor onze bedrijfsvoering en reclameverkoop afhankelijk van ons zendbereik. Wordt dat zendbereik gestoord door een piraat, dan levert dat ons onmiskenbaar schade op. De investeringen die wij doen om onze luisteraars in het stoorgebied te bereiken zijn tevergeefs gedaan, en onze luisteraars die we er hadden worden gedwongen andere zenders op te zoeken. Ieder bedrijf zal het zeer vervelend vinden als zijn klanten om welke reden dan ook gedwongen worden om naar de concurrentie te gaan.
We hebben zelf een reële schadeberekening gemaakt, gebaseerd op het gebied waarin we werden gestoord door de Firma Marantz en de duur van de storingen. Uit die berekening kwam het bedrag van 4.661 euro, waarvan wij de indruk hebben dat dit bedrag overeenkomt met de werkelijk door ons geleden schade. Omdat het de allereerste keer is dat we deze maatregel toepassen hebben we de eigenaresse van de zendlocatie van de piraat Marantz voorgesteld om een kwart van dit bedrag te betalen en daarna is ze van alles af.
Als de mevrouw in kwestie het niet met deze berekening eens is, en dat zou haar goed recht zijn, dan kan ze de rechter vragen om een onafhankelijke deskundige te benoemen die dan een schatting van de door ons geleden schade gaat maken. Maar de kosten voor die deskundige kunnen nogal hoog oplopen en zijn in de regel voor de schadeveroorzakende partij, in dit geval dus de piraat. Bovendien hoop ik dat in dat geval de vrouw in kwestie er rekening mee houdt dat de rechter mogelijk ook zal meewegen dat de schade is veroorzaakt middels een verboden activiteit, namelijk illegaal zenden.
Dus elke piraat die jullie nu stoort kan een schadeclaim van jullie verwachten?
In principe wel ja. We zitten er wel bovenop. Maar om een claim succesvol voor de rechter overeind te houden hebben we ook de medewerking van Agentschap Telecom nodig. Zij dienen een zogenoemd ‘storingsrapport’ op te stellen, waarbij zij zelf ook constateren dat er illegaal vanaf een bepaald adres wordt uitgezonden. Anders kan iedereen wel gaan zeggen dat er vanaf een bepaalde locatie een zendpiraat in de lucht is geweest die storingen heeft veroorzaakt. Bij het uitpeilen van de Firma Marantz was er sprake van een prima samenwerking tussen ons en Agentschap Telecom. Met zeer geavanceerde computerprogramma’s is vervolgens uitgerekend wat exact de impact van deze piraat is geweest op het bereik van onze zender in Smilde. Daar hebben we nu ook een kaartje van.
Mocht die zaak onverhoopt voor de rechter komen, dan heb ik er dus het volste vertrouwen in dat we die zaak tot een goed einde zullen brengen. Maar bottomline is dat 100%NL helemaal geen rechtszaken wil voeren tegen radiopiraten. 100%NL wil gewoon dat we op onze radiofrequenties ongestoord zijn te ontvangen. Een radiopiraat waarvan wij geen last hebben, heeft geen last van ons.
Waarom haalt AT niet meteen een stoorpiraat uit de lucht?
Dat antwoord kan ik niet geven. Ik weet het niet. Ik ben het AT niet. Misschien zitten ze met een gebrek aan mensen? Ik kan het me wel voorstellen dat als een AT-opsporingsambtenaar een piraat op de korrel heeft, het misschien niet zo gezond is voor een opsporingsambtenaar om in z’n eentje een feesttent met honderd dronken gasten binnen te lopen om daar een zender in beslag te nemen. En Justitie stelt niet op ieder gewenst moment van de dag tientallen politie-agenten ter beschikking om een opsporingsambtenaar te assisteren.
Dus daarom houden we het zelf ook in de gaten. In de zaak ‘Firma Marantz’ was de samenwerking tussen het Agentschap Telecom en 100%NL geweldig, maar in de weken daarvoor heb ik meerdere malen klachten ingediend tegen radiopiraten die ons stoorden, zonder dat er wat aan werd gedaan. Maar dat lijkt nu gelukkig anders te zijn. Ik kan ze zo bellen en als er weer storingen worden geconstateerd op onze frequenties, komen we meteen in actie.
Stel een piraat kan de opgelegde schadeclaim niet betalen. Komt men dan in de gevangenis?
Nee want het is een civiele procedure. Wat wij doen is geen strafzaak. Dus een piraat die onze claim niet kan betalen komt als gevolg daarvan nooit in de cel. Echter, de kans is zeer groot dat men dan wel voor 3 jaar de schuldsanering in gaat. Maar nogmaals: ik hoop niet dat het ook maar met iemand zover komt. Piraten moeten ons gewoon niet storen en dan hebben ze van ons helemaal geen last. Duidelijk toch? [Radiowereld.NL]
