Het Commissariaat voor de Media (CvdM) heeft illegale uitzendingen van de regionale commerciële radiozender Fresh FM getolereerd. Dat blijkt uit het dossier van de zender, dat samen met diverse andere dossiers door deze site is opgevraagd bij de toezichthouder.
Uit de openbaar gemaakte stukken blijkt dat Fresh ruim twee jaar lang zonder CvdM-vergunning heeft uitgezonden en dat de toezichthouder ruim een jaar lang geen vinger heeft uitgestoken om de illegale situatie te beëindigen. Ook het Agentschap Telecom (AT) heeft ruim een jaar gewacht met ingrijpen.
De situatie startte in juli 2011, toen de licentie van Fresh FM verliep. Een (te laat aangevraagde) verlenging werd door het CvdM afgewezen, omdat Fresh sinds de start van de licentie (juli 2006) geen toezichtskosten had voldaan. Iedere commerciële zender is wettelijk verplicht om deze kosten te voldoen, variërend van enkele honderden tot 10.000 euro per jaar, afhankelijk van het bereik van een zender.
Een bezwaarprocedure van Fresh tegen de afwijzing van de licentie is door het CvdM in december niet ontvankelijk verklaard. Hierop heeft de toezichthouder op 9 februari 2012 het Agentschap Telecom verzocht om de FM-vergunning van Fresh in te trekken. Daarnaast werd Broadcast Partners verzocht om de FM-zenders van het station uiterlijk medio februari uit te zetten. De zenderoperator reageerde hier overigens op dit niet te kunnen, aangezien Fresh geen klant meer was van het bedrijf. Broadcast Partners verwees het CvdM daarop naar Alticom, met de mededeling dat Fresh waarschijnlijk mastruimte had gehuurd bij deze beheerder van zendmasten. De stukken bevatten geen enkele aanwijzing dat het CvdM hier nog iets mee heeft gedaan.
Na 9 februari 2012 heeft het CvdM, volgens de stukken, niets meer ondernomen om Fresh te bewegen om haar illegale uitzendingen te staken. Pogingen om het verschuldigde bedrag aan toezichtskosten via een deurwaarder te incasseren, zijn door het CvdM begin 2013 ook stilgelegd.
Het Agentschap Telecom is pas op 14 februari 2013, dus ruim een jaar na de brief van het CvdM, gestart met de procedure om de FM-vergunning in te trekken, door Fresh FM schriftelijk te waarschuwen. Dit gebeurde mede omdat Fresh ook een achterstand had van ruim negenduizend euro bij het AT (toezichtskosten). Op 5 maart 2013 volgde een tweede waarschuwing.
Op 19 maart 2013 heeft het AT aan Fresh medegedeeld de vergunning in te willen trekken. Hierop zijn op 5 april wel de openstaande AT-toezichtskosten voldaan, maar de toezichtskosten van het CvdM niet. Ook had Fresh nog geen nieuwe aanvraag ingediend voor een vergunning van het CvdM. Na de aankondiging van 19 maart 2013 zijn er wederom enkele maanden geen officiële stappen gezet door de beide toezichthouders. Het AT geeft aan dat er in die periode wel gesprekken zijn gevoerd tussen Fresh FM en het Agentschap.
Pas nadat het Agentschap Telecom op 1 augustus 2013 de vergunning introk kwam er schot in de zaak. Fresh FM was toen al twee jaar aan het uitzenden zonder de wettelijk verplichte toestemming van het CvdM. Nadat Fresh eerst op 5 september 2013 nogmaals een vergunning aanvroeg bij het CvdM – een aanvraag die binnen twee weken werd afgewezen – en het CvdM ook een verzoek tot een betalingsregeling terzijde schoof, voldeet de zender de openstaande kosten en verleende het CvdM alsnog een licentie, op 29 oktober 2013. Daarmee is ook het besluit om de FM-vergunning van Fresh in te trekken weer teruggedraaid.
Het Agentschap Telecom verklaart in een reactie dat het inderdaad ‘wat lang’ heeft geduurd voordat de toezichthouder een procedure opstartte. “Dit komt deels door interne prioriteiten en deels ook door zorgvuldigheid, aangezien het intrekken van een FM-vergunning een zeer zware maatregel is”, aldus een woordvoerder, die tevens aangeeft dat er voorafgaand aan de schriftelijke waarschuwingen ook nog een traject is gevolgd. Hierbij heeft het AT Fresh FM nog enige tijd gegund om de problematiek op te lossen.
Op het hoogtepunt heeft Fresh een betalingsachterstand gehad van ruim € 30.000 bij het CvdM. Volgens de Mediawet moet de mediawaakhond een licentie intrekken indien de houder van de licentie in gebreke blijft bij het voldoen van de toezichtskosten. Dit is vastgelegd in artikel 3.4 van de Mediawet, welke het Commissariaat geen discretionaire bevoegdheid toekent in dit soort zaken. Ondanks het feit dat Fresh vanaf de eerste dag van de licentie geen kosten heeft voldaan, lijkt het CvdM ook hier geen stappen te hebben ondernomen om de licentie in te trekken. Tegelijkertijd lag de vordering van het CvdM op Fresh FM wel bij een deurwaarder.
In de periode dat Fresh FM geen vergunning had, heeft het CvdM geen wettelijke basis gekend om toezichtskosten in rekening te brengen. Hieruit volgt dat Fresh ruim € 12.000 aan kosten niet gefactureerd heeft gekregen.
Fresh FM zelf stelt, bij monde van Raoul Wedel, dat het onjuist is dat de zender illegaal heeft uitgezonden. Volgens Wedel heeft Fresh uitgezonden onder de vergunning van Radio Randstad (SCRR). Deze vergunning is ingegaan op 23 augustus 2011 (grofweg drie weken na het verlopen van de licentie van Fresh FM). Uit de stukken blijkt echter nergens dat het CvdM deze mening deelt. Op 9 februari 2012 heeft de toezichthouder Broadcast Partners verzocht de FM-zenders van Fresh FM uit te schakelen, waaruit blijkt dat het CvdM van mening is dat Fresh uit zou moeten zenden onder de toestemming voor Fresh FM en niet die van Radio Randstad. Ook bestrijdt de zender dat Fresh geen toezichtskosten heeft voldaan over de periode dat Fresh FM geen geldige licentie had. Hierbij verwijst Wedel naar de licentie van Radio Randstad. Deze zender is in dat geval vermoedelijk aangeslagen voor het minimumbedrag aan kosten; enkele honderden euro’s per jaar. Wedel stelt dat Fresh in de bedoelde periode van ruim twee jaar zelfs meer heeft betaald dan andere zenders. Desgevraagd kan hij dit echter niet onderbouwen.
Wedel stelt verder het oneerlijk te vinden dat een zender als Fresh ‘evenveel’ toezichtskosten moet voldoen als landelijke zenders als 538. Fresh FM is door het CvdM aangeslagen voor ongeveer € 6.000 per jaar; landelijke radiozenders, zoals Radio 538 en Sky Radio, betalen ongeveer € 10.000 per jaar aan het CvdM.
Radio.NL heeft de stukken in handen gekregen met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). Bij dit WOB-verzoek zijn ook ruim 20 andere dossiers opgevraagd. Bij het onderzoek naar de handhaving van de Mediawet heeft de redactie inmiddels enkele tientallen misstanden aangetroffen. De komende weken zullen wij meer publiceren.
Het Commissariaat voor de Media is herhaaldelijk om een reactie verzocht. De toezichthouder heeft echter laten weten niet schriftelijk of telefonisch op vragen te willen reageren. [MvD/Radio.NL]
