De NLPO heeft in 2022 van het ministerie van OCW de opdracht gekregen voorbereidingen te treffen voor de definitieve uitrol van DAB+ voor lokale omroepen in 2024. De afgelopen maanden is daarom onder meer een verkenning uitgevoerd bij omroepen met een tijdelijke DAB+-vergunning, waaruit de nodige conclusies zijn getrokken.
Doel van de verkenning was om de ervaringen van deze omroepen met DAB+ in kaart te brengen als input voor de definitieve frequentie uitgifte van DAB+ in 2024. Deze verkenning heeft een aantal relevante inzichten en bevindingen opgeleverd die ook zijn gedeeld met de Klankbordgroep Collectieve Diensten van NLPO, het College van Omroepen van de NLPO, de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) en de ministeries OCW en EZK.
Apparatuur, kwaliteit en kosten
Voor het merendeel van de allotments geldt dat omroepen ervoor gekozen hebben om zelf de benodigde apparatuur aan te schaffen en het DAB+-netwerk zelf te beheren. Vaak gaat dit om één of twee zenders in een Single Frequency Netwerk.
Er bestaan volgens de NLPO grote verschillen in de gebruikte techniek en de tevredenheid van de omroepen over de kwaliteit. Met name de indoor dekking van DAB+ wordt als onvoldoende ervaren. Dit houdt verband met het aantal zenders, het vermogen per zender en de gekozen opstelplaatsen van de zenders. De kwaliteit van de outdoor dekking hangt bovendien sterk af van de gebruikte techniek, de omvang van het allotment en de aanwezige bebouwing in een gebied.
Aangezien er grote verschillen zijn in gebruikte technische infrastructuur zijn er momenteel ook grote afwijkingen in de kosten van DAB+ per allotment. De kosten voor DAB+ in de tijdelijke allotments variëren van ca. 100 euro tot ca. 700 euro per maand per omroep. Een en ander is onder meer afhankelijk van de gekozen apparatuur, aanschaf of huur, eigen beheer of door derden, het aantal deelnemende omroepen.
Samenwerking
In de meeste gevallen verloopt de samenwerking binnen de allotments inmiddels redelijk, hoewel sommige omroepen aangeven een lastige start achter de rug te hebben. Voorbeelden hierin variëren van geschillen tussen omroepen (concurrenten), het uitsluiten van omroepen (met vergunning), tot het lastig tot niet kunnen komen tot overeenstemming over benodigde techniek en investeringen in het netwerk. In de regio Alkmaar was zelfs enige tijd zelfs een heuse lokale omroep oorlog op DAB+.
Er is bij sommige allotments sprake (geweest) van een hoog verloop van (veelal commerciële) omroepen. Dit draagt niet bij aan de stabiliteit en continuïteit in een allotment. Het gaat hierbij vaak om hobbyisten of zendamateurs, die door de beperkte financiële middelen na korte tijd weer uit de samenwerking stappen.
Netwerkbeheer
Er blijkt een grote mate van willekeur welke partij netwerkbeheerder wordt van het DAB+ netwerk. Door de wijze van vergunningverlening geldt er momenteel een ‘first come first serve’ situatie. De omroep die binnen een allotment als eerste een DAB+ vergunning heeft aangevraagd, vormt in de regel ook de partij die het DAB+ netwerk binnen het allotment uitrolt en ook beheert.
Er is onvrede en onduidelijkheid bij omroepen over de wijze van vergunningverlening tussen de publieke lokale omroep en de commerciële lokale omroep. Commerciële lokale omroepen mogen momenteel op basis van het vergunningsbeleid meerdere radiostations in meerdere allotments actief hebben. Voor de lokale publieke omroepen blijkt het momenteel op zijn minst onduidelijk of dit wel is toegestaan. Bovendien ontbreekt op streekomroepniveau vaak de juiste aansluiting tussen het mogelijke bereik in een desbetreffend allotment en het noodzakelijk bereik volgens uitzendlicentie.
Conclusies
De tijdelijke vergunning van DAB+ frequenties heeft volgens de NLPO veel ervaring opgeleverd op het gebied van techniek, kwaliteit van het netwerk, benodigde organisatie en investeringen.
Algemeen concludeert de NLPO uit de gesprekken dat de wijze waarop Laag 6 momenteel is georganiseerd geen duurzaam, beheersbaar en effectief DAB+ netwerk oplevert voor de toekomst (bij de definitieve uitrol).
Uit de gesprekken komt met name naar voren dat er in de wijze van organisatie/governance, en daarmee samenhangend ook de wijze van vergunningverlening, verbeteringen noodzakelijk zijn. Vrijwel alle omroepen (publiek en commercieel) beschouwen DAB+ in de huidige opzet niet als een volwaardig alternatief voor FM.
Vervolg: Programma van Eisen
Op basis van de uitkomsten uit de verkenning en de gesprekken die de NLPO momenteel voert met de ministeries van OCW en EZK en de RDI, wordt er de komende tijd verder gewerkt aan een Programma van Eisen en een marktverkenning om de technische implementatiemogelijkheden in kaart te brengen. [RadioWereld.NL]
