In Beeld: De ‘scheve’ mediatoren van Markelo

De mediatoren van Markelo, gelegen nabij de Schipbeek en de Larenseweg in de buurtschap Markelosebroek, is met 157 meter het hoogste gebouw van Overijssel. In tegenstelling tot vele andere torens werd deze eerder ingezet voor radio dan voor televisie. Daarnaast staat de toren sinds de bouw een klein beetje scheef.

Met de bouw van de mediatoren in Markelo werd in 1955 gestart in opdracht van de Nozema en de PTT. En die bouw ging niet zonder slag of stoot. Tijdens de bouw ging de aannemer failliet. Het verhaal gaat dat er nogal werd gedronken door de werklui, waardoor het mis ging: de toren werd scheef gebouwd. Dit is vooral te zien als je pal onder de mast staat en naar boven kijkt. Pas vanaf waar de tweede aannemer het overnam is de toren weer recht naar boven gebouwd.

Ingebruikname
Op 4 september 1958 werd de toren in gebruik genomen voor twee FM-zenders (Hilversum 1 en Hilversum 2) voor de NRU, de Nederlandse Radio Unie. Enkele maanden later werden ook de televisie-uitzendingen gestart vanaf de toren, gevolgd door een officiële openingsceremonie op 23 januari 1959.

Sindsdien speelt de markante toren een cruciale rol in de verspreiding van radio- en televisie-uitzendingen.

Evolutie
In de afgelopen decennia evolueerde de technologie en paste de toren zich aan om nieuwe vormen van uitzendingen te ondersteunen. In 2007 werden de analoge tv-antennes verwijderd, en in 2008 werd op de vakwerkmast een stalen zuil met witte antennedozen geplaatst voor digitale mobiele televisie (DVB-H)..

Eind 2013 werd deze weer verwijderd, aangezien KPN in 2011 stopte met het aanbieden van deze dienst. Sindsdien zijn televisie-uitzendingen alleen te ontvangen via de zend- en ontvanginstallaties voor mobiel internet die op en aan de toren zijn bevestigd. Voor Digitale ethertelevisie DVB-T wordt de mast dus niet gebruikt. Daarnaast zendt de toren sinds 2013 de vele radiostations ook uit via DAB+, de digitale opvolger van FM-radio.

Huidig gebruik en cultureel belang
tegenwoordig is er in de toren een datacenter gevestigd en is de toren eigendom van Cellnex (voorheen Alticom). Voor de lokale bevolking is de toren meer dan een technisch bouwwerk; het wordt beschouwd als cultureel erfgoed en een symbool van de regio. De imposante aanwezigheid en de historische betekenis maken het een geliefd herkenningspunt voor de gemeenschap.

De antennes
Op de top DAB+ antennes die nog geplaatst zijn door KPN. Deze antennes stralen rondom af en het diagram lijkt op een klaverblad.

Daaronder een 8-laags FM multi-pattern systeem. Dit systeem heeft dan ook acht feeders (8 kabels naar de antennes). Het systeem kan op halve kracht uitzenden via de onderste helft (4 antennes) en bovenste helft (4 antennes) boven elkaar. De andere vier feeders worden gebruikt om het diagram op de zenderzaal te maken door vermogen te sturen per richting.

Ook hier in Markelo zijn tussen het FM-systeem DAB+- dipolen geplaatst.

Net boven het bordes zijn op de dikke buismast twee logpers opgehangen en twee veldantennes die zijn in gebruik voor RTV Oost.

De 3-elements Yagi antenne wordt gebruikt door Radio Netwerk Nederland. Verder zijn alle andere antennes in de mast van Markelo van Broadcast Partners.

Op de laatste foto staan twee logperantennes naast elkaar. Het gelijkwaardig naast elkaar hangen met een bepaalde tussenruimte wordt gedaan om een heel smal diagram te maken. Dit is bijna een smalle rechte bundel zoals uit een zaklamp komt. [RadioWereld.NL]

Zie ook: In Beeld: De zendmast van Tjerkgaast, het hoogste bouwwerk van Friesland

Zie ook: In Beeld: De zendmast Wieringermeer, een monument van uitzending en verandering

Zie ook: In Beeld: De Mediatoren in Arnhem, het hoogste gebouw in Gelderland

Zie ook: In Beeld: De Omroeptoren van Hilversum, van stalen toren tot moderne telecommunicatietoren

Zie ook: In Beeld: Zendtoren Rotterdam Waalhaven, de hoogste vrijstaande zendmast van Nederland

Zie ook: In beeld: Zendtoren Smilde, een iconisch baken in de Drentse horizon