De Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) heeft de definitieve versie van de ‘Beleidsregel FM-wijzigingen 2025’ gepubliceerd. Hierdoor wordt het weer mogelijk voor radiostations om de ontvangst op FM te verbeteren of uit te breiden. De beleidsregel gaat op 1 september 2025 in.
De Beleidsregel FM-wijzigingen 2025 is de opvolger van de ‘FM-gedragslijn’. Van 2013 tot september 2015 was het volgens de FM-gedragslijn al eens mogelijk voor radiostations om hun ontvangst op FM te verbeteren of uit te breiden. In totaal kwamen er 169 aanvragen binnen, waarvan er ruim 100 vergund werden.
In 2018 wilde Agentschap Telecom, de voorloper van de RDI, de gedragslijn heropenen, maar tegen veel minder gunstige voorwaarden wat voor de nodige kritiek uit de radiosector zorgde. Drie jaar later werd een nieuwe verbeterde FM-gedragslijn geconsulteerd, maar deze is uiteindelijk nooit geïmplementeerd. De commerciële FM-vergunningen zouden immers in september 2022 aflopen.
Mede omdat de landelijke commerciële FM-frequenties in 2023 geveild zijn en de niet-landelijke FM-frequenties dit jaar onder de hamer zijn gegaan, wil de RDI radiostations opnieuw de kans geven om hun FM-netwerk te optimaliseren. Tot en met februari werd daarom de nieuwe Beleidsregel FM-wijzigingen 2025 geconsulteerd.
Veranderingen
Ten opzichte van de oude FM-gedragslijn wijzigen een aantal spelregels. Zo wordt de peildatum (0-situatie) de datum waarop de FM-vergunningen zijn afgegeven. Landelijke stations mogen hun (demografisch) bereik met maximaal 3% vergroten ten opzichte van de totale Nederlandse bevolking. In het verleden mocht deze maximaal 3% toenemen ten opzichte van het demografische bereik van de oorspronkelijke vergunning.
Deze nieuwe rekenmethode paste de RDI in negatieve vorm eind 2023 al toe voor de aanpassing van het FM-netwerk van Yoursafe Radio, toen nog Radio 4All. Aangezien geen enkel landelijk commercieel radiostation 100% bereik heeft op FM kan er dus meer uitgebreid worden dan in het verleden.
Voor niet-landelijke FM-kavels geldt dat de vergunninghouder het demografisch bereik maximaal 30% mag wijzigen. Dat houdt overigens niet in dat het bereik oneindig uitgebreid kan worden tot 30% van de bevolking. Het verschil tussen het oude en nieuwe demografische bereik mag maximaal 30% bedragen.
Ook na de netverbeteringen mag een vergunninghouder van niet-landelijke vergunningen in totaal niet boven 30% demografisch bereik komen.
Groene en paarse gebieden
Wat gelijk blijft is dat de zogenaamde ‘groene gebieden’ (het gebied waarin de voorspelde FM-ontvangst van de betreffende kavel voldoet aan de zogenoemde zerobaseplanningsnorm) van andere vergunninghouders niet aangetast mag worden.
Voor de paarse gebieden (gebieden waar ontvangst wel mogelijk was, maar niet aan de norm voldoet) geldt dat deze alleen mag worden aangetast als de andere vergunninghouder hiermee akkoord gaat. In tegenstelling tot wat eerder tijdens de consulatie gesteld werd, zijn ook de paarse gebieden van publieke omroepen beschermd. Dit is volgens de RDI in het belang om de taak van calamiteitenzender goed uit te kunnen voeren.
Tevens moet van een geplande steunzender geografische overlap met de groene en/of paarse gebieden van de vergunning zijn. Steunzenders moeten ook netgebonden zijn. Dat wil zeggen dat ze op maximaal 0,4 MHz afstand van de aansluitende zender uitzenden. Niet-netgebonden FM-frequenties worden in de regel afgewezen, al zijn er uitzonderingen mogelijk.
Verplaatsing
De mogelijkheid om kleine zenders te verplaatsen blijft bestaan, maar in tegenstelling tot wat bij de consulatie gesteld werd, moet het bereik van de verplaatste zender overlap hebben met het bestaande groene en/of paarse gebied van de vergunning.
Bij de consultatie werd gesteld dat een verplaatsing van een zender van een niet-landelijke commercieel station moest plaatsvinden binnen het DAB+-allotment dat aan de FM-vergunning is gekoppeld, maar deze eis is losgelaten. Wel geldt dat bij verplaatsen de zender overlap hebben met het bestaande groene en/of paarse gebied van de vergunning.
Aanvraag
Aanvragen worden op volgorde van binnenkomst behandeld. In tegenstelling tot de FM-gedragslijn kent de Beleidsregel geen informele voorfase meer. Vanwege de inwerkingtreding van de Europese Telecomcode moet iedere voorgenomen wijziging van een omroepvergunning geconsulteerd worden.
De FM-gedragslijn ging uit van voorstellen die werden geconsulteerd, waarna een wijzigingsverzoek ingediend kon worden, zonder verdere consultatie. Met de verplichtingen uit de Telecomcode zou dit betekenen dat er twee opeenvolgende consultaties nodig zouden zijn, bij het voorstel en bij het wijzigingsverzoek. Dit verlengt volgens de RDI de totale doorlooptijd onnodig met minimaal vier weken. In de Beleidsregel wordt daarom niet meer met voorstellen gewerkt, maar meteen met wijzigingsverzoeken.
Na vergunningverlening dienen nieuwe of verplaatste zenders binnen zes maanden in gebruik genomen te worden. Op verzoek van de radiosector is deze periode dus met drie maanden verlengd.
De complete tekst van de Beleidsregel FM-wijzigingen 2025 met toelichting is te vinden op de website van de RDI. [RadioWereld.NL]
