Afgelopen vrijdag werd de uitslag van de veiling van de landelijke commerciële FM-kavels bekendgemaakt. Een veiling die maar liefst 152,8 miljoen euro voor de staatskas opleverde. Voor de meeste kavels is een flink bedrag neergelegd door de stations. Daarom een analyse van de geboden bedragen.
Voorafgaand aan de veiling liet het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) al berekenen de waarde van de FM-kavels is gedurende 12 jaar, de periode waarvoor de kavels geveild gaan worden.
Hiervoor is berekend wat een gemiddelde efficiënte toetreder bij een veiling zou betalen voor de kavels. Hierbij is rekening gehouden met verschillende factoren, waaronder clausulering, aantal FM-zenders en demografisch bereik (hoeveel procent van de bevolking het FM-kavel kan ontvangen). Deze zijn in de vijfde kolom van onderstaande tabel weergegeven. In totaal gaat het om een slordige 122 miljoen euro.
Aan de hand van deze bedragen zijn ook de startbedragen voor de veiling bepaald. Deze waren vastgezet op 60% van de waarde van het kavel. Deze bedragen zijn weergegeven in kolom vier.
Bij de bekendmaking van de winnaars van de FM-kavels is ook het winnende bedrag per kavel bekendgemaakt. Deze staan in de laatste kolom.
Prijsopdrijving?
Wat gelijk opvalt, is dat voor alle kavels fors meer is betaald dan het startbedrag. Het lijkt er dan ook sterk op dat er bij de veiling, waaraan naar verluidt zes partijen meededen, flink op de verschillende kavels geboden is en ook flink aan prijsopdrijving is gedaan. Vooraf leek het al een ‘geldsmijtwedstrijd’ tussen Talpa, DPG en Mediahuis te gaan worden waarbij de partijen niet onder willen doen voor elkaar en dat lijkt te zijn uitgekomen.
Voor zeven van de negen FM-kavels is zelfs meer geboden dan de bepaalde waarde. Alleen Talpa wist de kavels die nu gebruikt worden door Radio 538 (LCO6) en Sky Radio (LCO 1), voor enkele miljoenen minder binnen te harken. Daar staat tegenover dat voor kavel LCO2 (nu Radio Veronica) vier miljoen euro meer werd betaald.
Net als voor een aantal andere kavels hoeft dit overigens niet te betekenen dat er op dit kavel nu geen winst gemaakt kan worden. De waarde is immers bepaald aan de hand van wat een gemiddelde efficiënte toetreder bij een veiling zou betalen. Maar een groot deel van de kavels gaat gevuld worden met bestaande radiostations, die al genieten van een naamsbekendheid en dus luisteraars hebben. Dit in tegenstelling tot een nieuwkomer, die nog een compleet luisterpubliek moet opbouwen en veel moet uitgeven om naamsbekendheid te krijgen (marketing).
Dat geldt bijvoorbeeld voor Radio 10, dat van kavel moet wisselen. Weliswaar betaalde Talpa voor één kavel meer dan de vastgestelde waarde, maar deze ‘overbieding’ (bijna vier miljoen euro) is nog altijd minder dan de miljoenen die Talpa minder hoeft te betalen voor de andere twee kavels (bijna 10 miljoen euro).
DPG
DPG bood voor beide kavels bijna een miljoen meer dan de vastgestelde waarde. Met Qmusic op het bestaande kavel (LCO3) gaat dit extra bedrag waarschijnlijk wel terugverdiend worden. Het tweede kavel (LCO7) wordt waarschijnlijk gevuld met Joe, een relatief nieuw classic hits station. Dit station moet nog naamsbekendheid en een luisterpubliek opbouwen, maar het geluk is dat het hier om het huidige kavel van Radio 10 gaat. Dus de kans is reëel dat een deel van de luisteraars gewoon moeiteloos door blijven luisteren naar Joe op dit kavel. Desondanks blijft de vraag of het station in deze periode winstgevend gaat worden.
BNR diep gegaan
BNR kocht zijn huidige kavel (LCO4) terug voor maar liefst 7,4 miljoen euro. Een fors bedrag. Zeker als dit vergeleken wordt met 2003 toen BNR dit kavel verwierf voor slechts 1,32 miljoen euro. Nadat er vrijdagochtend nog gejuicht werd op de redactievloer, omdat het FM-kavel binnen was, werd enkele uren later de prijs bekend die BNR moet betalen voor dit bod: er moet bezuinigd worden om het bod terug te verdienen en daarom verdwijnen er arbeidsplaatsen. Villamedia meldt dat het dagelijkse programma ‘BNR Breekt’ gaat verdwijnen.
Daar komt ook nog bij dat BNR een commerciële concurrent erbij gaat krijgen: Financial News Radio. Deze nieuwe zender betaalde 6,1 miljoen euro voor kavel LCO8 (nu Sublime). Dat is weliswaar ruim een miljoen minder dan BNR, maar het kavel van BNR heeft een groter bereik. Daar staat tegenover dat het kavel van Financial News Radio nu ongeclausuleerd is en er dus ook veel muziek op mag worden uitgezonden. Mocht Financial News Radio geen succes worden, dan kan er dus moeiteloos een muziekstation op gestart worden.
Mediahuis
Tenslotte is er ook nog Mediahuis, dat kavels verwierf voor Radio Veronica (LCO5, nu Slam) en 100% NL (LCO9). Daarvoor moest het bedrijf wel een fors bedrag neerleggen. Voor LCO5 werd maar liefst bijna 14 miljoen euro meer geboden dan de waarde, terwijl voor kavel LCO9 11 miljoen meer weer afgetikt.
Daar staat tegenover dat Radio Veronica nu van alle clausules rondom muziek en spraak verlost is. Voor 100% NL geldt dat de hoeveelheid Nederlandstalige muziek omlaag mag van 70 naar 50%. Daarnaast gelden er geen regels meer voor hoeveelheid spraak, Europese muziek en nieuwe muziek. Desondanks zijn het forse bedragen die Mediahuis terug moet verdienen.
Succes?
Minister Adriaansens sprak na afloop van een “succesvolle veiling“. Voor de staatskas is dit zeker het geval. De radiostations zelf zullen er ongetwijfeld anders over denken. [RadioWereld.NL]
