Minister maakt definitieve veilingregeling landelijke commerciële FM-frequenties bekend

Minister Adriaansens van Economische zaken en Klimaat heeft de definitieve veilingregeling voor de negen landelijke commerciële FM-kavels bekendgemaakt. In grote lijnen wordt vastgehouden aan de regeling die begin dit jaar geconsulteerd werd.

De negen pakketten, bestaande uit een FM-kavel en bijbehorende DAB+-capaciteit, gaan voor een periode van 12 jaar geveild worden. Er blijven twee geclausuleerde kavels (nieuws en Nederlandstalige muziek), terwijl de overige zeven kavels ongeclausuleerd geveild worden. Daarnaast mag één partij maximaal drie kavels bemachtigen.

Geldsmijtwedstrijd
Wat opvallend is, is dat er met de reacties uit de consultatie vrijwel niets gedaan is. Onder meer door te veilen tegen de hoogste prijs, ongeacht of deze realistisch is, en het betalen van het volledige bedrag binnen een jaar na de veiling, lijken (huidige) kleinere spelers doelbewust uit de markt te worden gedrukt.

Daarmee wordt de veiling vrijwel zeker een ‘geldsmijtwedstrijd’ tussen de grote mediabedrijven als Talpa, DPG en Mediahuis. Immers zijn alleen dit soort partijen in staat om deze enorme bedragen in een keer op te hoesten. Verwacht wordt namelijk dat de veiling tenminste 122 miljoen euro gaat opleveren. Dat is immers de geschatte waarde van de FM-kavels is gedurende 12 jaar voor een gemiddelde efficiënte toetreder.

Ondanks dat de minister opnieuw benadrukt dat opbrengstmaximalisatie voor de schatkist niet het doel is en dat er voorkomen moet worden dat er onrealistische biedingen gedaan worden, is er geen enkele maatregel opgenomen om dit te voorkomen. Volgens de minister zou het betalen van het volledige bod binnen een jaar juist moeten voorkomen dat er teveel geboden gaat worden voor de kavels, maar het voorkomt niet dat een grote partij alsnog een enorm hoog bod kan doen dat onmogelijk terugverdiend kan worden met de exploitatie van het kavel, puur om het kavel bij een concurrent weg te houden.

Wisselen
Ook mag er tijdens de veiling gewisseld worden van kavel waarop geboden wordt. Als partij een aanvraag doet voor kavel A en het geboden bedrag door een concurrent te hoog worden, dan mag tijdens de veiling gewisseld worden naar kavel B om deze als ’troostprijs’ te bemachtigen. Diverse partijen hebben hier bezwaar tegen gemaakt, maar ook dat is afgeschoten. “Het kunnen wisselen tussen alle pakketten biedt de meeste flexibiliteit aan de deelnemers.” Het tussentijds kunnen wisselen kan echter ook tot een zwaar prijsopdrijvend effect leiden, zoals vorig jaar te zien was bij de veiling van lokale commerciële FM-frequenties. Ook daar wisselden enkele partijen tijdens de veiling van kavel.

Scheiding tussen landelijk en niet-landelijk verder vertroebeld
Maar er zit nog een addertje onder het gras. Volgens de veilingregeling mogen ook niet-landelijke partijen meebieden op een landelijke FM-kavel. Voorwaarde is wel dat, mochten ze een landelijk FM-kavel bemachtigen, ze hun niet-landelijke (of B-kavels) inleveren of overdragen. En dat is opmerkelijk, want waar de Minister bij de procedure voor de herverdeling van de frequenties juist zwaar leunt op het advies van de adviescommissie Radio uit 2020 (veiling, schrappen groot deel clausuleringen, looptijd nieuwe vergunningen), wordt het in dit geval juist aan de kant geschoven. De commissie adviseerde juist om de scheiding tussen landelijk en niet-landelijk juist verder aan te scherpen, maar de Minister doet nu juist het tegenovergestelde.

Met de huidige regeling creëert de Minister theoretisch dus de mogelijkheid dat een partij, ondanks dat deze op papier maar drie landelijke FM-kavels bezit, er meer kan gaan exploiteren, vergelijkbaar met de constructies die nu bestaan waarbij landelijke partijen satellietstations van landelijke merken produceren, en ook exploiteren, op niet-landelijke kavels. Maar ook wordt de deur opengezet dat niet-landelijke partijen een landelijke kavel kunnen exploiteren om vervolgens de niet-landelijke kavels over te dragen aan een ‘stroman’ en daar gewoon programma’s voor gaan produceren.

Het zorgt ook voor een ongelijk speelveld bij de veiling: een niet-landelijke partij loopt immers geen enkel risico doordat ze hun niet-landelijke kavels nog mogen houden, terwijl landelijke partijen geen enkele zekerheid hebben.

Planning
Volgens de planning kunnen partijen vanaf 7 maart gedurende een maand een aanvraag indienen voor één of meerdere kavels. Na toetsing zal de veiling eind juni of in juli plaatsvinden, waarna uiterlijk 17 augustus de vergunningen worden verleend aan de winnaars.

De complete veilingregeling is hier te lezen. [RadioWereld.NL]